चाैथाे थारु राष्ट्रिय साहित्यिक सम्मेलनका अवसरमा लावा डग्गर त्रैमासिक पत्रिकाका प्रधान सम्पादक छविलाल काेपिलाले थारु लेखक संघका अध्यक्ष तथा चौथो थारु राष्ट्रिय साहित्यिक सम्मेलनका मूलसंयाेजक कृष्णराज सर्वहारीसँग गरेको कुराकानी।

कृष्णराज सर्वहारी माघी आँगनमै आइसक्यो। मादलको ताल गुञ्जिन थालिसकेको छ। तर एक थारू गाउँका बरघर (अगुवा) एकदमै तनावमा छन्। उनको भोक, निद्रा हराएको छ। किनकि माघीमा खानको लागि पालिएको उनको सुँगुर हराएको छ। अघन (मंसिर) नलाग्दै उनले किनेका थिए सुँगुर। पुसभरि धेरै खान्की पाए त सुँगुर क्विन्टलभन्दा पनि बढी...

कृष्णराज सर्वहारी। प्रिय अंकर अन्जान भाइ यि लिख्नौटि लिखेबेर एक महिना पहिले राट १० बजे ओर अपनेक लिखल अनलाइन चिठि मोर हाँठेम बा । प्रिन्ट करल चिठिके पोक्या बिठ्कोर्टु । अपने लिख्ले बटिः सर्वहारी डाजि । मै इ थारु भासाके सुड्ढा सुड्ढिमे बहुट अनविग्य बाटु, मै अप्नेक लेखलहस् लेख्ना...

सुशील चौधरी डस्या हर साल आइठ कुवाँर ओ काटिकम । असौंक डस्या कुवाँर ओ काटिकम रह । जिउँरा कुवाँरम ढैक काटिक पहिला अठ्वारक टिका लगागिल । असौं फे डस्यकक रमझमम साँस्कृतिक विमर्श कैगिल, कुछ साहित्यिक ओ साँस्कृतिक कामम लागमिल कैक । आढा डर्जन जटिक सामाजिक ओ साँस्कृतिक बखेरीम परगा...

कृष्णराज सर्वहारी। संघरियनसे बिच बिचमे चाय पिना बहानामे जमघट हुइठ । एकठो हमार संघरिया बावइ । कौनो बाट बट्वइबो, केक्रो उडाहरन डेबो, टैँ फेन ओस्टे कैले से कसिन हुइ ? कबो कलेसे उ बरा लम्बा चौरि ब्याख्या कर्टि कहठ, ‘मै का उ हुँ यार ?’ ओहेसे ओकर नावै संघरियन...

थारु समुदायके जन्नि मनैन्हन (महिला) के बराभारि पर्व हो, अस्टिम्की । अस्टिम्की पर्व सक्कुजनके घर घरम आपुगल बा । किउज अस्टिम्की यिह भदौ १७ गते मनाइ ट किउज १८ गते । त, अस्टिम्की काहो ? याकर महत्व का बाटिस, कसिख मनैठ अस्टिम्की कना विषयम थारु पत्रकार संघ बाँके शाखाके...

अशोक थारु। कृष्ण जन्माष्टमीको साँझ बडो अद्भुत र आकर्षक दृश्यावली देखिन्छ, थारू गाउँमा। चुक घोप्ट्याएजस्तो औंसीको अँध्यारो रात, जूनकीरीको पिलिक पिलिकसँगै घरघरबाट गाउँको गल्लीमा निस्किँदै जगमग जगमग बलिरहेको पालाको लामबद्ध प्रकाशपुञ्ज। त्यही प्रकाशपुञ्जमा छायाँझैं देखिने लामबद्ध थरुनीहरू, उनीहरूले पहिरेको हिउँजस्तो सेतो गोन्याको यदाकदा टल्किने टलक्क टल्काई, ‘हाली आओ हो...

विसं २०४४ मा एसएलसी सकेपछि क्याम्पस पढ्न दाङ सदरमुकाम घोराही जानुपर्दा पहिलोपल्ट डेराको जीवन सुरु भयो। मेरा ठूल्दाजु ऋषिराज चौधरी पहिल्यै क्याम्पस पढिरहेकाले उहाँसँग मिसिएँ। हामी पढ्ने महेन्द्र बहुमुखी क्याम्पस, भरतपुरको एकदमै नजिक थियो डेरा।

अन्य क्षेत्रमा जस्तै साहित्यमा पनि विभिन्न किसिमका बिकृति देखिरहेको अवस्थामा देउखुरीका कविहरुले अबको सिर्जनाहरुमा समय, माटो र आफ्नो कला–संस्कृतिप्रतिको जिम्मेवारीबोध हुनुपर्ने कुरा बताएका छन् । हरि–सुनकेशरी फाउन्डेसनको आयोजना तथा थारु भाषा तथा साहित्य संरक्षण मञ्च देउखुरीको संयोजनमा असार ३ मा भएको काव्य–बिमर्श, बहुभाषिक कवि गोष्ठी तथा समीक्षा कार्यक्रमका सहभागीहरुले...