थारू आयोगद्वारा २०७७ फागुन २८ गते काठमाडौंमा आयोजित थारू समुदायको थर सूचीकरण सम्बन्धि छलफल तथा अन्तक्रिया कार्यक्रममा प्रस्तुत कार्यपत्र

थारू जातिको थर, उपथर सूचीकरण

डा. कृष्णराज सर्वहारी

परिचय

थारू समुदायको जातीय संगठन थारू कल्याणकारिणी सभा विसं २००५ सालमा स्थापना भएको हो । नेपालको सबैभन्दा पुरानो संस्था मानिए पनि यसले आफ्नो जाति थारूबारे कुनै ठोस परिभाषा परिभाषित गरेको छैन । नेपाली बृहत् शब्दकोशमा ‘नेपालको तराई तथा भित्री मधेसमा वसोवास गर्ने एक जाति’ थारू हो भनिएको छ (पोख्रेल र अरु, २०४०ः ५८७) । थारू नेपाली भूमिमा बसोबास गर्ने पुरानो जाति हो, नेपालको आदिवासी जाति हो र अन्य जातिभन्दा छुट्टै संस्कृति पहिचान भएको तराई थरुहटको एक परिश्रमी एवं महत्वपूर्ण नेपाली जाति हो भनी पहिचान गर्न सकिन्छ ।

नेपालको संविधान २०७२ ले आदिवासी जनजातिबाट थारूहरूको पृथक् पहिचान गरी थारू आयोग समेत बनाई उनीहरूलाई विशेष मान्यता दिएको छ । प्रस्तुत कार्यपत्र थारू आयोगबाट २०७७ असोजदेखि २०७७ फागुनसम्म थारू जातिको थर सूचीकरण परियोजनाअन्तर्गत सङ्कलन गरिएको तथ्यमा आधारित रहेको छ ।

थर नामकरण

थारू थरको नामकरणबारे अनेक रोचक मिथक किम्बदन्ती पाइन्छ । तर सूचीकृत सबै थरको मिथक किम्बदन्ती भने भेटिदैन । गाउँठाउँको नाम, पूजापाठ गर्नेविधि, पेशा व्यवसाय लगायतबाट थरको नामकरण भएको देखिन्छ । जो आफैमा मौलिक इतिहासको रूपमा प्रतिविम्वित हुन्छ ।

घाँटीमा कन्ठी बाँध्नेलाई दास, सभा÷कचहरीमा पानीको व्यवस्था गर्नेलाई पनहर, आफ्नो कसुर माफ पाउनेहरू बछार भनिए । हजामको काम गर्नेलाई मर्दनिया थारू भनियो । काठको काम गर्ने कठौतिया, कट्कटवा भनिए । त्यस्तै, मकवानपुरे राजाको दरवारमा डोला बोक्न जागिर खाएकाहरू खवास थारू

कहलिए । घरको काम गर्ने हुजदार तथा पूजाआजा, तन्त्रमन्त्र गर्ने थारूहरूको थर गुरौ भयो (थापा, २०५०ः ७४–७६) । थारूहरूको प्रायः घरको उत्तरतिर भान्सा र डेहुरार (देउता कोठा) हुन्छ तर दक्षिणतिर भान्सा र डेहुरार (देउता कोठा) बनाउने अर्थात् घरको बनावट उल्टो बनाएर बस्नेहरू उल्टहवा भनिए (दहित, २०६२ः १६८) ।

हाल आएर आफ्नै तरिकाले नयाँ नयाँ थर पनि लेख्न थालेको पाइन्छ । जस्तो, उदयपुरमा शाक्य, मोरङमा मिश्रा, सुनसरीमा अकेला लगायत नयाँ थर लेखेको भेटिन्छ । यहाँ प्रदेश तथा जिल्लागत रूपमा थारू समुदायको थरबारे सूचीकरण गरिएको छ ।

३.१ सुदूरपश्चिम प्रदेश

सुदूरपश्चिम प्रदेशअन्तर्गत कैलाली तथा कञ्चनपुर जिल्लामा थारू समुदायको बसोबास रहेको छ ।

३.१.१ कैलाली जिल्लामा रहेका थारू थरहरु

१. उपाध्या बाभन २. उमार ३. उमार कुश्मी ४. उज्जर कुश्मी ५. उल्टाहा ६. उल्टहवा ७. उल्टा कुम्हार ८. हर्डिउला जोगी ९. उट्टिउँ पहरिया १०. अगह्वा मन्डरिया ११. अगनी कुश्मी १२. अगलपथ कुश्मी १३. अंग्रहवा १४. अंग्रहवा दहित १५. अहिर १६. अखरिया १७. कट्कटवा १८. कटकट्वा मड्वा १९. करिया डबरगैयाँ २०. कबलसिया २१. करिया भुम्केहवा २२. कनपुज्वा दहित २३. करिया कंग्रहवा २४. कर्या बखरिया २५. कुच्लाकुच्ली बुकरौहा २६. कुचिला बाँतर २७. कलकरह्वा २८. कलेल कुश्मी २९. कैली कुश्मी  ३०. कुरिहा राजबंशी ठाकुर ३१. कर्या कुश्मी ३२. करिया कँगैरा कुश्मी ३३. करिया बठ्वा ३४. करिया लोहटी ३५. करिया पहरिया ३६. करिया कंग्रहवा ३७. करिया अंग्रहवा ३८. करिया भुम्केहवा ३९. कठरिया भडरिया ४०. करिया मघरिया ४१. करिया जिन्गैयाँ ४२. कर्या बखरिया ४३. करिया गम्वाँ ४४. कहार ४५. कनफट्टा जोगी ४६. कबरु जोगी ४७. कटकटवा मडुवा खवस्या ४८. कटकट्वा मड्वा ४९. कटकी राजबंशी ५०. कनगुइयाँ ५१. कुररिहवा ५२. कुश्मी ५३. कुश्मीहाँ ५४. कुश्मीगोल ढकेहर ५५. कुचिला ५६. कुचिला कुश्मी ५७. कासी कुश्मी ५८. कासी कुश्मी भगोरिया ५९. कुश्मी श्रीगैं ६०. कुश्मीहाँ थापा ६१. कुश्मी दहित ६२. कुश्मी ठाकुर ६३. कन्पुज्वा दहित ६४. कुस कुश्मी ६५. कुसल कुश्मी ६६. कुशल कुश्मी राजबंशी ६७. कटकेहा कुश्मी ६८. कुस्मा राजबंशी ६९. कुश्मी नाउँ ठाकुर ७०. कन फट्टटा ७१. कनफट्टा जोगी ७२. कुर्री कुश्मी ७३. कैयौदहित ७४. कटकी राजबंशी ७५. कुम्हाँर ७६. कुमाल ७७. कुर्मी ७८. कायठ ७९. कठायत ८०. कठारी ८१. कठरिया ८२. कठरिया भडरिया ८३. कौवा दहित ८४. चुकाहा ८५. कौवा चुकाहा ८६. कुचिला ८७. कुचिला कुश्मी ८८. करिया बठ्वा ८९. कुश्मी गायन डुल्रु ९०. खाँर कुश्मी ९१. खवसिया ९२. खैरा सत्गौवाँ ९३. खवस्याँ थप्ला ९४. खवसिया बाभन पण्डित ९५. खैरा सत्गौवाँ ९६. खडगधारी ९७. खप्टेहवा कठरिया ९८. हसनपुरिया कुश्मी ९९. हरिबंशी कुश्मी १००. गम्वाँ १०१. गाेंइजिहार १०२. गायनडुल्रु १०३. गरडग्गा दहित १०४. गडरिहवा १०५. गररिया कोसम्याँ १०६. ग्वालबंशी १०७. गुवाल राजबंशी १०८. गुवाल यदुबंशी १०९. गुवालबंशी ठाकुर ११०. गोकुलबंशी ठाकुर १११. गोरिया डबरगैयाँ कुश्मी ११२. गुरुङ थारू ११३. हनुमान खर्गी ११४. हरडिउला ११५. गिरी कठरिया ११६. घन्टही दहित ११७. घन्टही रत्गैयाँ ११८. घनपट घन्टही दहित ११९. घरचोर १२०. घन्टचोर १२१. घन्टचोर रत्गैयाँ १२२. घोटैली १२३. घोङटहवा १२४. घोटैला ढम्लाहाने १२५. चुकाहा १२६. चर्रा कठरिया १२७. चिक्ना कुश्मी १२८. चिक्ना कुसुम्याँ १२९. चिम्टौह्वा दहित १३०. चिक्नहवाँ १३१. चिल्रहवा १३२. चिल्रहवा जोगी १३३. चिक्ना कुश्मी १३४. चन्ना बाँतर कुश्मी १३५. चुरियारी दहित १३६. चर्ना बठ्वा १३७. छोटकी कुसम्याँ १३८. जोगला कुसुम्याँ १३९. जोगी १४०. जुट्केहवा १४१. जुटकौह्वा १४२. जोग्या कुश्मी १४३. जलेवार कुश्मी १४४. जलिहा कुसुम्याँ १४५. जलकुसुम्याँ १४६. जोगेठ्वा १४७. जोगेठ्वा कुसुम्याँ १४८. जिनगुनी मड्वा १४९. हरडिउला राजबंशी १५०. टेर्रा १५१. टेर्रा दहित १५२. टेली बाँतर १५३. थापा १५४. थापा कुश्मी १५५. थप्नौहाँ १५६. थप्नह्वाँ कुश्मी १५७. थारू जोगी १५८. ठन्टहवा उल्टहवा १५९. ठाकुर १६०. ठाकुर कुश्मी १६१. ठाकुर बभनी १६२. ठाकुर राजबंशी १६३. ठाकुर दहित १६४. ठकुरी १६५. ठन्कह्वा कुश्मी १६६. ठाकुर दहित १६७. डनुवार १६८. डुक्रिहा १६९. डुकहरिया १७०. डुकरपुछ्या १७१. डंगौरा १७२. डंगौरा दहित १७३. डंगौरा कुश्मी १७४. डंगौरा कुश्मी नोनबुवा १७५. दहित १७६. दहित कठरीया १७७. दहित कठरिया गुवालबंशी १७८. डोहन गुनी १७९. डेमनरौरा १८०. डेमनडौरा १८१. डुन्हाँ बठ्वा १८२. डुकरपुछ्या १८३. डलगन्ज्वा कुश्मी १८४. हरचब्वा १८५. ढरकट्वा १८६. ढकेहर १८७. ढोरकट्टा १८८. ढकेहर सोनगरहिया १८९. ढकेहर कुश्मी १९०. ढकेहर ठाकुर १९१. ढकेहर राजबंशी १९२. हँरिहा उल्टाहा १९३. ढम्लहवा १९४. ढकेहर १९५. ढिकरपुरया १९६. ढुकरिहवा कुसुम्याँ १९७. द्वारिका १९८. नाउँ ठाकुर १९९. नम्वाँ २००. नङ्गा पलपरिया २०१. नाउँठाकुर २०२. नाउँठाकुर कुसकुसम्याँ २०३. नोनबुवा २०४. नौवाँ ठाकुर बाहुन २०५. नउँवा कुश्मी २०६. नाथजोगी २०७. नागी कुश्मी २०८. नङ्गी कोसम्याँ २०९. निमाङ कोसम्याँ २१०. निमन कोसम्याँ २११. नङगा राटमन ठाकुर २१२. पछलडंग्या २१३. पहरिया २१४. पलपरिया २१५. पटनहीं २१६. पटनहीं कुश्मी २१७. परनहवा २१८. पुछरकट्टा २१९. पुछकट्वा दहित २२०. पुर्बी २२१. पुर्बी कुश्मी २२२. पुर्बीहा कुश्मी २२३. पुर्बी बाँतर २२४. पुर्बी तेली बाँतर २२५. पुर्बी कठरिया २२६. पिठागुरीन २२७. पाँचपाण्डो कुश्मी २२८. पण्डित थारू २२९. पुछकट्टा दहित २३०. पुव्र्या नाउँठाकुर २३१. पलपरिया २३२. पाँचपाण्डब २३३. पाँचपण्डा कुसुम्याँ २३४. फिरुवा डंगौरा २३५. बर्काचर्ना २३६. बैद्य २३७. बंगाली २३८. बसगोन्डरिया २३९. बन्डी कुश्मी २४०. बेन्डुलिया २४१. बारपन्ठी २४२. बारपन्थी जोगी २४३. बाभन २४४. ब्राह्मन कुश्मी २४५. बर्का कुश्मी २४६. बडायक कठरिया २४७. बडौका कठरिया २४८. बाँतर २४९. बमरासी २५०. बौखही उल्टहवा २५१. बखरिया उल्टाहा २५२. बैडी कुसुम्याँ २५३. बठ्वा कुश्मी २५४. सुनुवार २५५. बरबाइक कठरिया २५६. बारपन्ठी जोगी २५७. बंगलिया २५८. बेन्डुलिया २५९. सिंग्रहवा २६०. बर्का गमुवाँ २६१. बर्का दहित २६२. शिब गोत्र कुश्मी २६३. हरिबंशी कुश्मी २६४. हरि कबिलसिया २६५. भगोरिया २६६. भिट्रहवा कुसुम्याँ २६७. भिट्टर बगरिया २६८. भेरवा दहित २६९. भँकरझार दहित २७०. भुइढर सिर्जाहा २७१. भुरिया २७२. हरडिउला कुश्मी २७३. मड्वा २७४. मडवा गुनी २७५. मझरा कुश्मी २७६. मसुर राजबंशी २७७. मोहर्या २७८. महटौ २७९. सुर्यबंशी महटौं २८०. मगर २८१. मगर थारू २८२. महतो कठरिया २८३. मजगैयाँ २८४. राजबंशी २८५. राजबंशी गुन्नी २८६ रंगेली कुश्मी २८७. रत्गैयाँ २८८. रंगीन कुश्मी २८९. रङगी कुसुम्याँ २९०. राजबंशी २९१. राजबंशी कुश्मी २९२. राजबंशी क्षेत्री २९३. राजबंशी चिल्रहवा २९४. राजबंशी ठकुरी २९५. राजबंशी ठाकुर २९६. राज ठाकुर कुश्मी २९७. राजबंशी नाउँठाकुर २९८. राजबंशी बभना २९९. राजबंशी दहित ३००. राज कुश्मी ३०१. राज पिटराइन ३०२. राजसोरठी ३०३. राजबंशी ठाकुर ३०४. राज ठाकुर ३०५. राजबंशी ठाकुर चटेङगा ३०६. राजबंशी नाउँ ठाकुर ३०७. राजबंशी कुश्मी ३०८. राजबंशी ठकुरी ३०९. राजबंशी बाँतर ३१०. राजबंशी लालकुश्मी ३११. रझेटिहा पुर्बिहा कठरिया ३१२. राजबंशी कठरिया ३१३. राजबंशी रावत कठरिया ३१५. रौरा ३१६. राजदेव कुश्मी ३१७. रत्गै कुश्मी ३१८. रावटक कठरिया ३१९. राजबंशी ठाकुर कठरिया ३२०. राना कठरिया ३२१. रटननाथ जोगी ३२२. रझटिया ३२३. राजपुट कुश्मी ३२४. राजाजोट कुचीला ३२५. राजाजोट खेटी कुचिलक मानक महटान ३२६. सोरठिहुवा बठुवा ३२७. सुर्यबंशी गोरिया ३२८. सुर्यबंशी महटौं ३२९. लोहटी ३३०. लोहटिया ३३१. लालडरिया ३३२. ललडरिया कुश्मी ३३३. लभ कुश्मी ३३४. लमकोलिया ३३५. लमकोलिया कटौरा ३३६. लामा ३३७. लाल कुश्मी ३३८. लखोरिया दहित ३३९. लौवा ठाकुर ३४०. लौवा कुश्मी ३४१. लौला पलपरिया ३४२. लौलक्ख्या ३४३. लालपंखी राजबंशी ३४४. सुखोरिया ३४५. सुख्ररिया गुर्वा ३४६. सौरी चौढरन्याँ ३४७. सिद्ध जोगेठ्वा ३४८. सिद्ध चुकाहा खाँर ३४९. सत्गौवाँ ३५०. सिरवार ३५१. सौरी ३५२. सोनाहा ३५३. सिद्ध चुकाहा ३५४. सोनपुरिया कुश्मी ३५५. सटेहरी कुश्मी ३५६. शिरबगरिया ३५७. शिरबगरिया कुश्मी

कैलाली जिल्लाका राना थारूका थर

१) उल्टहवा कुरी २) खिप्ता÷खप्टा राना ३) गुलजहरिया राना ४) गुन्नियाँ जुगिया ५) गिरी राना ६) जिरी राना ७) देउवा राना ८) ढङग्रा÷धनगरा राना ९) बडायक राना १०) बट्टा राना ११) बिसेना राना १२) भट्ट राना १३) राना ठाकुर १४) राउल राना १५) राउत राना ।

३.१.२ कञ्चनपुर जिल्लामा रहेका थारू थरहरु

१. अंग्रहवा २. अखरिया बठुवा ३. अहिरिया पट्टी ४. ओसगोन्ड्री ५. अंगरबठुवा  कुश्मी ६. अंग्रहवा कुश्मी ७. हरडिउला कुश्मी ८. उपाध्या ९. उत्तर मजगैयाँ १०. उल्टहवा ११. उर्हेह्वा १२. कुश्मी १३. कर्या पडैह्या १४. करिया गुनी १५. कोसम कुश्मी १६. कुचिला कुश्मी १७. करिया लोहटी १८. कर्या भुम्केह्वा १९. करियाकंग्रहवा २०. हरडिउला कुश्मी २१. करिया जोलाहा २२. करिया मगर २३. करिया बह्ररिया २४. करिया पहरिया २५. करिया भगोरिया २६. करिया बठ्वा २७. करिया गम्वाँ २८. करिया रत्गैयाँ २९. करिया कुसुम्याँ ३०. करिया डबरगैयाँ ३१. करिया जिन्गैयाँ ३२. कटलघेरा ३३. कठस्या ३४. कटकी राजबंशी ३५. काली कुसुम्याँ ३६. कुश्मी लखोरिया ३७. कन्पुज्वा कुसुम्याँ ३८. कोस्मैह्याँ गम्वाँ ३९. कैयौ  दहित ४०. कोसम्या खवस्या ४१. कोस्मैह्याँ गम्वाँ ४२. कैला कोसम्याँ ४३. करजी कसुम्याँ ४४. कटकट्वा ४५. कनकट्वा ४६. कुकुरच्वार ४७. कुश्मी ४८. कुश्मी गायन डुल्रु ४९. कोसम्याँ ५०. कोसम कुश्मी ५१. कुश्मा कुश्मी ५२. कनपुज्वा दहित ५३. कन्पुज्वा कुसुम्याँ  ५४. खुना ५५. खवस्या ५६. खवस्या जोग्या ५७. खयर चैं ५८ .खाडर ५९. खुट्या कुसुम्याँ ६०. गरडग्गा दहित ६१. ग्वालबंशी ६२. गररिया ६३. गोरिया ६४. गोरिया डबरगैयाँ ६५. गर्रही ६६. गडपुहवा कुश्मी ६७. गोहपुज्वा रत्गैयाँ ६८. गम्वाँ ६९. घोटैली ७०. घेचकट्वा ७१. घन्टही रट्गैयाँ ७२. घरच्वार ७३. घन्टचोर ७४. घण्टही दहित ७५. चुकाहा ७६. चमारपद ७७. चर्नह्वा बठ्वा ७८. चुन्ड्री कोसम्याँ ७९. चिल्रहवा ८०. चिक्ना कुश्मी ८१. चकोरेन ८२. छोटकी कुसुम्याँ ८३. जलिहा कुसुम्याँ ८४. जिन्गुनी मड्वा ८५. जिन्गुनी महाडेव  ८६. जोगेठ्वा  ८७. जुटकौह्वा ८८. छोटकी रौरा कुसुम्याँ ८९. जोगी कुश्मी ९०. जोगेठ्वा  ९१. जगनठ्या ९२. जिनगुनी ९३. जिनगुनी कुसुम्या ९४. जोलाहा ९५. जोगला कुसुम्याँ ९६. जोगी ९७. जुटकौह्या ९८. टेलडेह्वा ९९. टेर्रा १००. थापा १०१. थप्नह्वाँ १०२. ठप्नौह्वा कुश्मी १०३. ठन्कह्वा कुश्मी १०४. टेलडेह्वा कुश्मी १०५. ठप्नहवा टेलडेह्वा १०६. ठाकुर १०७. ठाकुर कुश्मी १०८. थरजुङग्या कुश्मी १०९. थपल्या कुश्मी ११०. डगौरा १११. डंगौरा कुश्मी ११२. दहित ११३. डुक्रिहवा ११४. डोङरही दहित ११५. डेमनरौरा ११६. डेबगुनी ११७. देबी कुसुम्याँ ११८. देवगुनी कुश्मी ११९. डबरगैयाँ १२०. डुकरपुछ्या १२१. डुन्हाँबठ्वा १२२. डाङगर्या गुनी १२३. ढरकट्वा १२४. ढम्लहवा १२५. ढकेहर १२६. ढक्नौह्या १२७. नम्वाँ १२८. नोनबुवा १२९. नम्वा गम्वा १३०. निरबंशी ठाकुर १३१. निमन कोसम्याँ  १३२. निमाङ कोसम्याँ १३३. नौखरी दहित १३४. पटनही कुश्मी १३५. पुर्बी १३६. पुर्बी भिट्रिया १३७. पल्परिया १३८. पछली कोसम्याँ १३९. पिटर ठोक्वा १४०. पिट्टर फँक्वा कुश्मी १४१. पछलडंग्या १४२. फुन्नहवाँ १४३. बैद्य १४४. बैदकुश्मी १४५. बैद्य कोसम्याँ १४६. बौखही उल्टहवा १४७. बखरिया उल्टाहा १४८. ब्राह्मण कुश्मी १४९. बिरबठवा १५०. ब्राह्मन लौव १५१. बगरिया कुश्मी १५२. बसुन्ढरा १५३. ब्राह्मण १५४. बाहुन कुसुम्या १५५. बनराजी १५६. बारपन्थी जोगी १५७. बगैशिर कुश्मी १५८. बंगलिया १५९. बेन्डुलिया १६०. बरबोदार १६१. बठ्वा १६२. बर्काचर्ना १६३. भालगुनी बैद्य १६४. भगोरिया १६५. भगमल दहित १६६. भोजपुरी कुश्मी १६७. भैसोरी कुश्मी १६८. भेर्वा कोसम्याँ १६९. भुँरडुहवा   १७०. भुँररेहुवा १७१. भिट्र कोसम्याँ १७२. भिर कोसम्या १७३. भुइयाँ जोगेठ्वा १७४. मगराउट्या १७५. मड्वा १७६. मडवा गुनी १७७. माढोगुनी १७८. मुरगौह्वा ठाकुर १७९. मुरगौह्वा दहित १८०. मगडबरिया १८१. मजगैयाँ १८२. मनबुकरिया १८३. रत्गैयाँ १८४. रस्टेहवा १८५. रझटिहा १८६. राजबंशी १८७. राजबंशी ठाकुर १८८. राजबंशी कुसुम्याँ ठाकुर  १८९. रंगीन कुश्मी १९०. रावल बिसर्या १९१. रटननाथ जोगी १९२. रझटिहा १९३. लोहटी १९४. लोहटेवा १९५. लक्खोरिया दहित १९६. ललडरिया १९७. लौवा ब्राह्मन १९८. लालकुश्मी १९९. लौलक्ख्या २००. लमकोलीया २०१. लौवापथ ठकुरी २०२. लामा २०३. सेउइया गम्वा २०४. सिंग्रहवा २०५. सनडुरिया कुश्मी २०६. सुप्पा मेह्रौवा अम्रैह्या २०७. सौरी चौढरन्याँ २०८. सिद्ध जोगेठ्वा २०९. सोनगड्डी २१०. शुक्ला कुश्मी २११. शिरबंशी जगनठ्या २१२. सुकलेरवा कुश्मी २१३. हरडिउली ठाकुर ब्राह्मन २१४. सत्गौवाँ २१५. सुखोरिया २१६. सुखरिया गुर्वा २१७. सुखरिया कुश्मी २१८. सोनचुकाहा २१९. सोनचुटरिया २२०. सनडुरिया कुश्मी २२१. सोनाहा कुसुम्याँ २२२. सिरवार २२३. सुप्या मेहरौवा २२४. सुप्पामेरैया कुसुम्याँ २२५. लौव सुपामेरहुवा अम्रैह्या २२६. हरकट्वा डेमनडौरा २२७. सिर्जहुवा २२८. हरचव्वा २२९. हरडिउला ।

कञ्चनपुर जिल्लाका राना थारूका थर

१) राना ठाकुर २) बट्टा राना ३) ढङग्रा÷धनगरा राना ४) राउत राना  ५) उल्टहवा कुरी     ६) गिरी राना ७) जिरी राना ८) बिसेना राना ९) भट्ट राना १०) राउल राना ११) बडायक राना १२) गुन्नीयाँ जुगीया १३) गुलजहरीया राना १४) देउबा राना १५) खिप्ता÷खप्टा राना ।

३.२ कर्णाली प्रदेश

कर्णाली प्रदेशको सुर्खेत जिल्लामा मात्र थारू समुदायको बसोबास रहेको छ । त्यसमध्ये पनि वीरेन्द्रनगर नगरपालिकामा मात्र थारूहरूको बसोबास छ । यही सुर्खेतको थर नै समग्र कर्णाली प्रदेशका थारूहरुको थर हो । कर्णाली प्रदेशको थारू समुदायको थर ५३ वटा पाइएको छ ।

१. अगलडङ्ग्या कुसुम्ह्याँ २. कँजपुज्वा दहित ३. कुम्हार ४. कुर्हरिया कुसुम्ह्याँ ५. कैलि कुसुम्ह्याँ ६. कौवा चुकाहा कुसुम्ह्याँ ७. कौसिला ८. खट्खेर्रि दहित ९. खर कुसुम्ह्याँ १०. खाँ खमानी ११. गर्रहि कुसुम्ह्या १२. गरेरन कुसुम्ह्याँ १३. गाँढि कुसुम्ह्याँ १४. गोंङ्ग्वा दहित १५. गोरिया कुसुम्ह्याँ १६. घनझर्वा कुसुम्ह्याँ १७. घोटैली जुट्कह्वा १८. चुकाहा कुसुम्ह्याँ १९. टेल्या बाँटर २०. ठक्नह्वाँ गुनी कुसुम्ह्याँ २१. ठन्टह्वा उल्टह्वा २२. डुह्ना कुसुम्ह्या २३. डेमनडौरा कुसुम्ह्याँ २४. डेमनडौरा (कैलि कुसुम्ह्याँ) २५. डेमनडौरा (टेलभङ्गर्या) २६. डेमनडौरा (पछलगङ्ग्या)  २७. ढक्हेर २८. ढम्लहवा (कैलि कुसुम्ह्याँ) २९. दनुवार ३०. धरकटवा ३१. नम्मोछिया ३२. नम्वा (कौसिला) ३३. पछलडङ्ग्या कुसुम्ह्याँ ३४. पुँछ्कटवा दहित ३५. पुर्वि कुसुम्ह्याँ ३६. पुर्वि बालकन्या कुसुम्ह्याँ. ३७. बखर्या उल्टह्वा ३८. बँसगोडर्या ३९. बन्जारा ४०. भिट्टर बगर्या कुसुम्ह्याँ ४१. भुँरपुज्वा ४२. मड्वा (पछलडङ्ग्या टेलभङ्गर्या) ४३. मड्वा भेंवा ४४. रत्गैयाँ ४५. राजी ४६. राजवंसि कुसुम्ह्याँ ४७. लखोर्या ४८. लखोर्या   दहित ४९. सिरवा ५०. सुख्लेर्वा कुसुम्ह्याँ ५१. सुखोर्या कुसुम्ह्याँ ५२. हर्डि कुसुम्ह्याँ ५३. होरलङ्ग्या कुसुम्ह्याँ ।

३.२.१ सुर्खेत

२०६८ को जनगणना अनुसार सुर्खेत जिल्लामा थारू समुदायको कुल जनसंख्या ६ हजार ८ सय ९० रहेको छ । यो संख्या सुर्खेत जिल्लाको कुल जनसंख्याको ८ प्रतिशत हुन आउँछ । प्रारम्भिक सर्भे हेर्दा सुर्खेतमा थारू जातिको ५३ उपथर रहेको देखिन्छ । तर यस जिल्लामा कुसुम्ह्याँको २३ तथा दहितको ४ उपथर देखिएकाले सुर्खेतमा खास २८ थरका थारूहरूको बसोबास देखिन्छ ।

तालिका ३ः सुर्खेत जिल्लाको थर

१. अगलडङ्ग्या कुसुम्ह्याँ २. कँजपुज्वा दहित ३. कुम्हार ४. कुर्हरिया कुसुम्ह्याँ ५. कैलि कुसुम्ह्याँ ६. कौवा चुकाहा कुसुम्ह्याँ ७. कौसिला ८. खट्खेर्रि दहित ९. खर कुसुम्ह्याँ १०. खाँ खमानी ११. गर्रहि कुसुम्ह्या १२. गरेरन कुसुम्ह्याँ १३. गाँढि कुसुम्ह्याँ १४. गोंङ्ग्वा दहित १५. गोरिया कुसुम्ह्याँ १६. घनझर्वा कुसुम्ह्याँ १७. घोटैली जुट्कह्वा १८. चुकाहा कुसुम्ह्याँ १९. टेल्या बाँटर २०. ठक्नह्वाँ गुनी कुसुम्ह्याँ २१. ठन्टह्वा उल्टह्वा २२. डुह्ना कुसुम्ह्या २३. डेमनडौरा कुसुम्ह्याँ २४. डेमनडौरा (कैलि कुसुम्ह्याँ) २५. डेमनडौरा (टेलभङ्गर्या) २६. डेमनडौरा (पछलगङ्ग्या)  २७. ढक्हेर २८. ढम्लहवा (कैलि कुसुम्ह्याँ) २९. दनुवार ३०. धरकटवा ३१. नम्मोछिया ३२. नम्वा (कौसिला) ३३. पछलडङ्ग्या कुसुम्ह्याँ ३४. पुँछ्कटवा दहित ३५. पुर्वि कुसुम्ह्याँ ३६. पुर्वि बालकन्या कुसुम्ह्याँ. ३७. बखर्या उल्टह्वा ३८. बँसगोडर्या ३९. बन्जारा ४०. भिट्टर बगर्या कुसुम्ह्याँ ४१. भुँरपुज्वा ४२. मड्वा (पछलडङ्ग्या टेलभङ्गर्या) ४३. मड्वा भेंवा ४४. रत्गैयाँ ४५. राजी ४६. राजवंसि कुसुम्ह्याँ ४७. लखोर्या ४८. लखोर्या   दहित ४९. सिरवा ५०. सुख्लेर्वा कुसुम्ह्याँ ५१. सुखोर्या कुसुम्ह्याँ ५२. हर्डि कुसुम्ह्याँ ५३. होरलङ्ग्या कुसुम्ह्याँ ।

प्रयोगमा रहेको थरः डेमनडौरा

३.३ लुम्विनी प्रदेश

लुम्विनी प्रदेशमा बर्दिया, बाँके, दाङ, कपिलबस्तु, रुपन्देही तथा पश्चिम नवलपरासीमा थारू समसदायको बसोबास रहेको छ । अध्ययनको क्रममा यस प्रदेशमा थारू थर संख्या ५ सय ५३ पाइएको छ ।

३.३.१ बर्दिया जिल्लामा रहेका समग्र थारू थरहरु

१. अंग्रहवा २. अंग्रहवा कुश्मी ३. अहिर ४. अहिरा कोसम्ह्याँ ५. अमृत कोसम्याँ ६. अँरवटका बाँतर ७. अगलपठ्या ८. अखरिया बठुवा ९. अहिर दहित १०. उज्जर अंग्रहवा ११. उल्टा बौखल १२. उल्टा  ठाकुर १३. उपाध्याय कुश्मी १४. उपाध्य बाहुन १५. उपाध्य कुसुम्याँ १६. उसिट कोसम्याँ १७. उर्मी १८.कटकटवा १९. कटकट्वा मड्वा २०. कटकटवा जोगेठ्वा २१. कठरिया २२. कठारी २३. कनगुइयाँ २४. कर्या कोसम्ह्याँ २५. करिया गुनरह्वा २६. करिया घोटैली २७. करिया बठवा  २८. करिया जिन्गुनी २९. करिया भुम्केह्वा ३०. कर्या कुसुम्याँ ३१. करिया अंग्रहवा ३२. करिया लोहटी ३३. करिया गरेरिया ३४. करिया बह्ररिया ३५. करिया रस्टेहवा ३६. कर्या कुसुम्याँ ३७. करिया जल्हरिया ३८. करिया चुकाहा झव्वा ३९. करिया बरिक्का ४०. कर्या जोलरह्या ४१. छोटकी कर्या कोसम्ह्याँ ४२. कुश्मी ४३. कुसुम्याँ ४४. कुश्मीहाँ ४५. काशी कोसम्याँ ४६. कैली कोसम्याँ ४७. गोरका कुसुम्याँ ४८. गोरिया कुसुम्याँ ४९. कुश्मी ठाकुर हरडिउला ५०. कुसुम्या जोगेठ्या कुश्मी ५१. कुश्मी ठकुरी ५२. कुसुम्याँ बैडावा ५३. कोसम्या गुइटा ५४. कुश्मीयाँ डनुवार ५५. कुश्मी ढकेहर ५६. कुश्मी हरडिउला ५७. कुकुरपुज्वा ५८. कौवा उल्टहवा ५९. कौवा चुकाहा ६०. कन्फट्टा जोगी ६१. कुस्मीहाँ जोगी ६२. कुचिला ६३. कुर्मी ६४. कुम्हाँर ६५. कस्लह्वा ६६. कन्याँ भेडै ६७. कन्पुज्वा दहित ६८. कैयौं दहित ६९. करंगबिर ७०. कोरिया मटान ७१. कन्यौ चैलहवा ७२. कोटउरे ७३. कुरिउहुना ७४. कठबाजी ७५. कालुपुर्बी ७६. खोंकेह्वा     ७७.खराहा कुसम्याँ ७८. खडगधारी ढकेहर ७९. खुडरचोर्वा ८०. खप्टहवा कठरिया ८१. खर कोसम्याँ ८२. गोइजिहार ८३. गाेंरिया ८४. गोरिया कुसुम्याँ ८५. गोङग्वा दहित ८६. ग्वार्या कुसुम्याँ ८७. गाइन डुल्रु ढकेहर ८८. गँरखोखरी कुसुम्याँ      ८९. गुल्मा गुनी ९०. गरडव्वा ९१. गर्रही घोटैली ९२. गम्वाँ ९३. गम्वाँ लम्वाँ ९४. गम्वाँ करिया ९५. गम्वाँ टेल्या ९६. गम्वाँ खसरार ९७. गुवालबंशी दहित ९८. गोलसोर ९९. गर्राहा कोसम्याँ उपाध्य १००. गर्रही टेलडेह्वा १०१. गोंरीया ढम्लहवा १०२. ग्वार्या ठप्नहवाँ १०३. गरर्या कोसम्याँ  १०४. ग्वार्या ष्डबरगैयाँ १०५. घन्टहिया १०६. घिउहाली १०७. घेंचकट्वा १०८. घेचडग्वा १०९. घोटैली ११०. घोङटहवा १११. घोटैली मंडरिया खलक ११२. घरच्वार ११३. घनच्वार ११४. घण्टचोर ११५. घण्टही दहित ११६. घेचपुज्वा ११७. घन्टही कुसुम्याँ ११८. घन्टही दहित ११९. घोटैला कुसुम्ह्याँ १२०. घसोर राजपुत कोसम्ह्वा १२१. चिल्रह्वा १२२. चिल्रह्वा ख्वान राजीरोहान १२३. चर्नहवा १२४. चुकाहा १२५. चिक्ना १२६. चिक्ना कुसुम्याँ १२७. चक्वा कोसम्याँ १२८. चर्नाहा अखर्या १२९. चर्ना बठ्वा १३०. चुरियारी दहित १३१. चुरियारी रटगै १३२. चटुर राजबंशी १३३. जलाहा कोसम्याँ १३४. जल्होरिया कुसुम्या १३५. जलकुसुम्याँ १३६. जोग्या १३७. जोगी १३८. जोग्या बैद्य १३९. जुट्टहवा १४०. जोगेठ्वा १४१. जोगेठवा हरडिउला १४२. जिन्गुनी १४३. जिनगुनी मड्वा १४४. जंगबठ्वा १४५. जोगेठ्वा लम्वाँ १४६. जुग्ला कोसम्ह्याँ १४७. जैसी १४८ जगनठ्या १४९. जेठी काँसी कुसुम्याँ १५०. जुटकौह्वा १५१. जुट्टी कुसुम्या १५२. जुझरिया राजबंशी ठाकुर १५३. जोगेठ्वा लम्वाँ १५४. जोग्या कसुम्याँ १५५. झब्वा १५६. झव्वा चुकाहा १५७. टेर्रा १५८. टिलरिया १५९. टाडेल १६०. टेर्रा दहित १६१. टेर्रा हरडिउला १६२. टेलडेह्वा १६३. टेलडेह्वा बाभन १६४. टेरिह्या कुसुम्याँ १६५. टेरह्वा कोसम्याँ १६६. टेलडेह्वा कोसम्याँ १६७. तबला डोंकर भगोरिया १६८. थापा १६९. थापा मगर १७०. ठकलपुज्वा कोसम्याँ १७१. ठप्नह्वा १७२. ठुट्ठीमैयाँ १७३. ठप्नहवाँ टेलडेह्वा १७४. ठाकुर १७५. ठाकुर कुश्मीराज १७६. ठाकुर कुश्मी १७७. ठाकुर हरडिउला १७८. ठनेट १७९. डनुवाँ १८०. डुइझरवा १८१. दहित १८२. डुकरपुच्छ्या १८३. डगरबेरह्वा १८४. दहित पुछकट्वा १८५. दहित पिलपिल १८६. दहित लक्खोर्या १८७. डुड्ढी कुसुम्याँ १८८. दहित घण्टही १८९. दहित कनपुज्वा १९०. डंग्याल भुस्याल १९१. ड्वाङग्या १९२. डेमनरौरा १९३. डेमनडौरा १९४ डुन्हाँ बठ्वा १९५ डोहनगुनी (गिटबोक्वा) १९६ डैडही कोसम्याँ १९७. डसी बाहुन १९८. डनुवार १९९. डंगौरा २०. डोरहरिया खलक रट्गै २०१.डंगोरिया कुश्मा २०२. डुन्हाँ बठ्वा २०३. डुन्हाँ बठ्वा पुर्बी २०४. डबरगैयाँ २०५. ढरकट्वा २०६. ढम्लहवा २०७. ढकेहर २०८. ढकेहर रटगैयाँ २०९. ढकेहर कुश्मी २१०. ढकेहर राउ २११. ढम्लहवा २१२. ढरमराज कुसुम्याँ २१३ ढैरहवा २१४. ढुरखम्ह्याँ गम्वा २१५. ढिरखोक्सा २१६. नम्वा २१७. नोनबुवा २१८. नंगी कुसुम्याँ २१९. निमनगुनी कुसुम्याँ २२०. नेन्ड्रहवा कुस्मीहा २२१. नम्वाँ लामा २२२. नम्मोछिया २२३. नन्हाँ कुश्मी २२४. निम कुसुम्याँ २२५. निमन कोसम्याँ २२६. पिटर ठोक्वा २२७. पुर्बी बाँतर २२८. पुर्बी कुसुम्याँ २२९. पछलडंग्या २३०. पङलौ कोसम्याँ २३१. पनसग्गा २३२. पडमी कोसम्याँ २३३. पड्वा कुसुम्याँ २३४. पिट्टर ठोक्वा २३५. पिट्टर कोसम्याँ २३६. पिटरठोक्वा कोसम्याँ २३७. पुछकट्वा २३८. फुन्नहवा २३९. पुर्बीया २४०. पुर्बी कोसम्याँ २४१. पिटरौला कोसम्याँ २४२. पुर्बीया थारू २४३. पडैह्या दहित २४४. पलपरिया २४५. पुटलही दहित २४६. पासी २४७. फुन्नहवाँ २४८. बाँतर २४९. बनियाँ २५०. बैद्य २५१. भालगुनी बैद्य २५२. बैडावा २५३. बर्का बैढगुनी २५४. बर्का कोसम्याँ २५५. बगाले थापा २५६. बाज लोहार २५७. बसुन्ढर २५८. बेन कोसम्याँ २५९. बेडै कोसम्याँ २६०. बैड कुसुम्याँ २६१. बैड गुनी (बैद्य) २६२. बसगोन्डरिया २६३. बौखही उल्टहवा २६४. बखरिया उल्टहवा २६५. बरह्वा ठप्नहवाँ २६६. बठवा २६७. बठ्वा कुश्मीहाँ २६८. बन्डाले २६९. बन्जारा २७०. बसुन्ढर २७१. बन्डी कोसम्याँ २७२. बेन कोसम्याँ २७३. बडुअला २७४. बँरवा दहित २७५. बञ्जारा २७६. बर्का पिटरठोक्वा गुरही २७७. बन्डाले २७८. भगोरिया २७९.भगरिया पोख्री २८०. भुइह्याँ २८१. भुइयाँजोगी २८२. भुइयाँ फुन्डर २८३. भुम्केहवा २८४.भालगुनी २८५.भालगुनी बैद्य २८६. भगनपुरया महटावाँ २८७. भेराहा २८८. भगमौरा २८९. भुरा कोसम्याँ २९०. महतो २९१. मगर थारू २९२. मगरा २९३. मगराउट्या २९४. मजगैयाँ कुसुम्याँ २९५. मघिया कोसम्याँ २९६. माझी कुसुम्या २९७. मगडबरिया २९८. मनबुकरिया २९९. मोेहर्या ३००. मजगैयाँ ३०१. मुन्डा दहित ३०२. मच्छरमरवा राजबंशी कुश्मी ३०३. योगी ३०४. रहवा टटरेहवा ३०५. रत्गैयाँ ३०६. रत्गैयाँ घन्टही ३०७. रत्गैयाँ छिम्मर चोर्वा ३०८. रत्गै ढुकरपुच्छ्या ३०९. रत्गै ढकेहर ३१०. रौरा ३११. रौना ३१२. रवरिया ३१३. रागु गुनी ३१४. राजी कोसम्याँ ३१५. राजबंशी ३१६. राजबंशी ठाकुर ३१७. राज कुसुम्याँ ३१८. राज मिठैह्या कुसुम्याँ ३१९. राजबंशी कुर्मी ३२०. राजबंशी ठकुरी ३२१. राजपुट ठकुरी कुश्मी ३२२. राज रजनियाँ राजी ३२३. राज रजनियाँ कोसम्याँ ३२४. राजबंशी कुसुम्याँ ३२५. राजबंशी ठाकुर कुष्मा ३२६. राजबंशी काँशीकुस्मी ३२७. रस्टेहवा ३२८. रस्टेहवा करिया ३२९. राजबंशी ठाकुर हरडिउला ३३०. राजबंशी कायठ ३३१. राजबशी कुसुम्याँ ३३२. राजबंशी हरडिउला ३३३. राजबंशी ढकेहर ३३४. रटननाथ कुश्मी ३३५. रटननाथ कुश्मी जोगेठ्वा ३३६. राजबंशी कोसम्याँ ३३७. रंगरंगी कोसम्याँ ३३८. राजकुश्मी ३३९. राजबंशी कुश्मी ३४०. लसकुस कोसम्याँ ३४१. लमकोलिया ३४२. लम्मोछिया ३४३. लम्पुछ्या ३४४. लक्खोरिया दहित ३४५. लम्वाँ ३४६. लालगुनी भेडै कुसुम्याँ ३४७. लोलौट्या ३४८. लोहडबरिया ३४९. लहडबर्या कुसुम्याँ ३५०. लालकुसुम्याँ ३५१. लोहटी ३५२. लल्डरिया ३५३. ललडरिया कुश्मी ३५४. लालडारी सीरवार ३५५. सुखरिया ३५६. सुरजबंशी ३५७. सिरवार ३५८. सिरवार कुसुम्याँ ३५९. सिंग्रहवा ३६०. सेसी मगर ३६१. सिद्धठाकुर ३६२. सिद्धबाबा ठाकुर ३६३. सोन कोसम्याँ ३६४. सोनगरिया कुसुम्या ३६५. साहा कुश्मी ३६६. सुर्यबंशी कुश्मी ३६७. सुपा अम्रैह्या ३६८. सेवइया गम्वाँ ३६९. सत्गौवाँ ३७०. सटेहर ३७१. सोनचुटरी ३७२. सोनहा ३७३. हरडिउला ३७४. हरडिउला कोसम्याँ ३७५. हरडिउला कुश्मी ३७७. हरचब्वा ३७७. हिरासोह्रिन ३७८. हरडिउला कोसम्ह्याँ ३७९. हरडिउला राजबंशी

प्रयोगमा भएको थरः

पनसग्गा, बन्डाले, अङ्रहवा, कर्याकङ्रहवा, कर्याबरिक्का, कुसुम्ह्याँ, गम्वाँ, घोटैली, डेमनडौरा, दहित, नम्वाँ, नम्मोछिया, पछलडङ्या, पल्परिया, बैद्य, भगोरिया, मजगैयाँ, रत्गैयाँ, राजबंसी, सतगौवाँ, सोनपुरिया, हरडिउला, सोनचुटरी, लालकुसुम्या, योगी आदि ।

गैरथारूले पनि प्रयोग गर्ने थरः

जैसी, मजगैयाँ, योगी, महतो, बैद्य, बन्जारा, सोनहा, राजबंशी,

३.३.२ बाँके जिल्लामा रहेका समग्र थारू थरहरु

१. अंग्रहवा २. अघरिया (पुर्बी निमोरिया मटान खलक) ३. अयोध्याबासी ठाकुर ४. उल्टहवा बौखही ५. उल्टहवा बखरिया ६. उल्टहवा घण्टही ७. उल्टाहा हरडिउला ८. उमार      ९. उपाध्य बाहुन      १०.कर्या कोसम्याँ ११. कर्या चुकाहा १२. करिया लोहटी १३. कोसम्ह्याँ १४. कर्या सिंग्रहवा १५. कर्या कुचिला १६.कर्या कंग्रह्वा १७. कुसुम्याँ हरडिउला १८. कनफट्टा जोगी १९. कठरिया २०. कनपुज्वा कुसुम्याँ २१. कर्या रस्टेहवा २२. कर्या अंग्रहवा २३. करिया लोहटी २४. करङबिर टेलडेह्वा २५. कारी बैड २६. कर्या टेङनहवा २७. कुचिला २८. कुचिला कुसुम्याँ २९. कुचिला बाटर ३०. कुश्मा ३१. कुश्मा राजबंशी ३२. खड्गधारी ३३. खराहा कोसम्याँ ३४. खाेंकेह्वा ३५. ख्वान ३६. खुना ३७. ख्वानव्वाँट कोसम्याँ  ३८.    गम्वाँ ३९. गुल्यार गम्वाँ ४०. ग्वार्या डबरगैयाँ ४१. गुरगैयाँ ४२. घरच्वार ४३. घेचकट्वा ४४. घोटैली ४५. घोङटह्वा ४६. घन्टही रत्गैयाँ ४७. चिल्रहवा ४८. चिल्रहवा ख्वान ४९. चिल्रहवा खोन (भिट्टर बगार्या) ५०. चिरन्जिबी कुसम्याँ ५१. चर्नह्वा बठ्वा ५२. चुकाहा ५३. चुरियारी दहित ५४. छोरैगुनी ५५. छेट्रही कोसम्याँ ५६. छोटकी भगोरिया ५७. जोगेठ्वा ५८. जलगोंरियाँ ५९. जगनठ्या ६०. झब्वा ६१. टानपारा झर्रा कुसुम्याँ ६२. टेर्रा ६३. टेलाहा कुसुम्याँ ६४. टेङनेह्वाँ ६५. टेरह्वा कोसम्ह्याँ ६६. ठाकुर (जलेउ वाला) ६७. ठप्नह्वाँ ६८. ठपल्या बाहुन ६९. ठप्नह्वा गौरेह्वा ७०. ढुरखम्ह्याँ गम्वाँ ७१. ढोङकट्वा ७२. ढम्लहवा ७३. ढकेहर ७४. ढकेहर रत्गैयाँ ७५. ढोङकट्वा ७६. ढुँगरला ७७. डेमनरौरा ७८. ठप्नहँ कुसुम्या ७९. थापा ८०. डुलडुल बाहुन ८१. दहित ८२. दहित गडडिउहा ८३. दहित घण्टही ८४. दहित कौवा ८५. डनुवार ८६. डुक्रेहवा ८७. डुकरपुछ्या ८८. डबरगैयाँ ८९. डुन्हाँ बठ्वा कुसुम्याँ ९०. नोनबुवा ९१. निमन कुसुम्याँ ९२. नम्कोल्हिया ९३. नकडबर्या  ९४. नम्वाँ ९५. नेवार ९६. पछलडंग्या ९७. पछलडंग्या खरगी ९८. पिट्टरठोक्वा ९९. पट्ठरफोरी १००. ब्रम्हचारी १०१. बाँतर    १०२. बहिरा बठुवा १०३. बर्का कुसुम्याँ १०४. बैडी कुसुम्याँ १०५. बठ्वा कोसम्याँ १०६. बसगोन्डर्या १०७. भोजपुरिया  १०८. भगोरिया १०९. भोजपुरिया भगोरिया ११०. भण्डारी १११. भिट्टर बगार्या ११२. भिर कोसम्याँ  ११३. भुइयाँ जोगेठ्वा ११४. मुसेहर  ११५. मभmला कुसुम्याँ ११६. मगराउट्या ११७. मोरगैयाँ कोसम्याँ ११८. राजबंशी ११९. राजबंशी बाँतर १२०. राजबंशी ठाकुर १२१. रझेट्या राजबंशी  १२२. राजबंशी कुसुम्याँ      १२३. रत्गैयाँ १२४. रत्गैयाँ घण्टही १२५. लोहटेहेह्वा १२६. लखेहर १२७. लोहटी १२८. लालपंखी राजबंशी १२९. सोन कोसम्ह्याँ १३०. सुक्खर्या १३१. सिंग्ररहवा  १३२. सुनुवार १३३. सत्गौवाँ १३४. सुक्खोर्या बाहुन १३५. हरडिउला  १३६. हरडिउला राजबंशी ।

३.३.३ दाङ जिल्लामा रहेका समग्र थारू थरहरु

१. अगलपठ्वा २. अङ्रहवा ३. कट्कटवा ४. कन्टालि दहित ५. कवल पुज्वा दहित ६. कनगुइयाँ (ट्यालडेह्वा) ७. कन्टालि दहित ८. कर्याअङ्रहवा ९. कर्याकङ्ग्रहवा १०. कर्याजिनगुनि ११. कर्याजोलरह्वा १२. कर्यापहर्या १३. कर्याबरिक्का १४. कर्याबँठ्वा १५.  कर्यामगरा १६. कर्यालोटेहवा १७. कहार १८. कहार (ट्यालडेह्वा) १९. कँजपुज्वा दहित २०. कुकुर पुँछवा २१. कुचिला कुसुम्ह्याँ २२. कोल्हटुर्वा  २३. कैइयौं दहित

२४. कैली कुसुम्हिया २५. कौवा उल्टहा २६. कौवा चुकहा २७. खट्खेर्रि दहित २८. खवसिया २९. खर्गि पछलडङ्ग्या   ३०. ख्वान ब्वाँट ३१. गँजेवा ३२. गँरडग्गा दहित ३३. गँररियाँ ३४. गररिया कुसुम्ह्याँ ३५. गर्वि बँठ्वा ३६. ग्वालबंसी कुसुम्ह्याँ ३७. गिटबोक्वा कुसुम्ह्याँ ३८. गुन्नी ३९. गुल्यर्वा गम्वा ४०. गोग्वा दहित ४१. गोर्या कुसुम्ह्याँ ४२. गोर्वा ढम्लहवा ४३. घन्टहि दहित ४४. घन्टहि उल्टहा ४५. घन्टाच्वार ४६. घरगुनि कुसुम्ह्याँ ४७. घरचोर्वा ४८. घोङ्टहि ४९. घोटैली ५०. घोरचब्वा  ५१. चमार (मजगैंयाँ) ५२. चर्ना बँठ्वा ५३. चिक्नह्वाँ कुसुम्ह्याँ ५४. चिम्लहवा ५५. चिल्रहवा      ५६. चिल्रहवा (भिट्टर बगर्या) ५७. चिल्रहवा (बहार बगर्या) ५८. चुकहा ५९. छुट्की डेमनडौरा ६०. छैंलहवा बँठ्वा ६१. जगरनठ्या ६२. जलही कुसुम्ह्याँ ६३. जँरपुज्वा (भगोरिया) ६४. जिट्ली कुसुम्ह्याँ ६५. जोगि ६६. जोगिन्याँ दहित ६७. जोगेठ्वा ६८. टेर्रा÷टेर्रहवा    ६९. ठाकुर कुसुम्ह्याँ ७०. ठप्नहवाँ कुसुम्ह्याँ ७१. डुक्रेहवा ७२. डुकरपुँछिया (भेर्वा) ७३. डुकरपुँछिया (बाँटर) ७४. डुढि कुसुम्ह्याँ ७५. डिउला कुसुम्ह्याँ     ७६. डेमनडौरा ७७. डोङ्डोङ्या ७८. डोङ्रहि दहित ७९. ढक्हेर ८०. ढनचोर्वा बँठ्वा ८१. ढनबोक्वा कुम्हाँर   ८२. ढम्लहवा ८३. ढारकटवा ८४. ढुप बँठ्वा ८५. ढुरखम्हाँ गम्वाँ ८६. ढेलफोर कुम्हाँर (जलेवाढारि) ८७. थापा कुम्हाँर ८८. नमकोलिया ८९. नम्मोछिया      ९०. नम्वाँ ९१. नरसिंह ९२. नोनबोक्वा ९३. नोनबोउवा ९४ फघ्वा ढम्लहवा ९५. पछलडङ्या ९६. पलपल कुसुम्ह्याँ ९७. पल्परिया ९८. पल्परिया (कन्फट्टा) ९९. पासि कुसुम्ह्याँ १००. पिटरठोक्वा कुसुम्ह्याँ १०१. पिठागुरिन १०२. पुँछकटवा दहित १०३. पुट्लहि दहित १०४. पुर्वि कुसुम्ह्याँ १०५. बखरिया उल्टहा १०६. बनियाँ कुसुम्ह्याँ १०७. बर्का डेमनडौरा १०८. बँसगोडर्या १०९. बुकर्या ११०. बैडवा (बैद्य) १११. बौखही उल्टहा ११२. बैडवा कुसुम्ह्याँ ११३. भर्रा कुसुम्ह्याँ ११४. भालगुनि बँठवा ११५. भिर कुसुम्ह्याँ ११६. भुँरपुज्वा ११७. भेर्वा कुसुम्ह्याँ ११८. भौकहवा ढम्लहवा ११९. मगरा १२०. मगरा अङ्रहवा १२१. मडुवा (जिनगुनि) १२२. मडुवा (कटकटवा) १२३. रत्गैयाँ १२४. रस्टेहवा १२५.. राजपुट कुसुम्ह्याँ १२६. राजबंसी कुसुम्ह्याँ १२७. राजबंसी ठाकुर १२८. रावनगुनि कुसुम्ह्याँ १२९. लय कुसुम्ह्याँ १३०. ललडँरिया कुसुम्ह्याँ १३१. लखोर्या दहित १३२. लोक्सिहवा बर्का कुसुम्ह्याँ १३३. लोहटिहवा १३४. सतगौवाँ १३५. सिल्हा गुरिन १३६. सुख्लेर्वा कुसुम्ह्याँ १३७. सुख्लेर्वा भेंर्वा १३८. सुजि १३९. सेवैया गम्वाँ १४०. सोनगड्डी १४१. सोनपुरिया कुसुम्ह्याँ १४२. हरचब्वा १४३. हरडिउला

प्रयोगमा भएको थरः

अङ्रहवा, कर्याकङ्रहवा, कर्याबरिक्का, कुसुम्ह्याँ, गम्वाँ, घोटैली, डेमनडौरा, दहित, नम्वाँ, नम्मोछिया, पछलडङ्या, पल्परिया, बैद्य, भगोरिया, मजगैयाँ, रत्गैयाँ, राजबंसी, सतगौवाँ, सोनपुरिया, हरडिउला, थारू कुमाल

गैरथारूले पनि प्रयोग गर्ने थरः

मजगैयाँ, थापा, बैद्य, ठाकुर, बनियाँ, राजबंशी, राजपुत, कहार ।

३.३.४ कपिलबस्तु जिल्ला

१. कठरिया २. कुश्मी ३. कोचिला ४. खवसिया ५. जोगी कुम्हाँर ६. ठरजोगी ७. डंगोरिया ८. ढक्हेर ९ ढनबोक्वा कुम्हाँर १०. ढेलफोर कुम्हाँर ११. नाउ १२. पच्छिउँहा १३. पुर्विहा १४. बाँतर

१५. रौतार १६. सिंह ।

प्रयोगमा भएको थरः ढक्हेर, रौतार

३.३.५ रुपन्देही जिल्लाका थारू थर

१. कठरिया २. कुम्हाँर ३. कुश्मी ४. कोचिला ५. खवसिया ६. ठरजोगी ७. डंगोरिया ८. डङ्हा ९. नवलपुरिया १०. नाउ ११. पच्छिउँहा १२. पुर्विहा १३. बाँतर १४. मर्चहा १५. मृडङगिया (मृडहा)

१६. रौतार १७. सिंह ।

३.३.६ नवलपरासी (पश्चिम) जिल्ला

१) गुरौ २) पञ्जियार, ३) चौधरी, ४) महतो थारू ५) मुखिया ६) खाँ थारू ७) राय ८) खवास थारू,

९) फौजदार थारू १०) कवरजोगी ११) कृष्ण वंशावली (अहिर) १२) पावे (खोजवार),१३) थनेत १४) पश्चिमा (डणहा) १५)कटहरिया थारू १६) नवलपूरिया थारू १७) खौसिया थारू १८) जोगी थारू १९) दङ्गोरिया थारू २०) मुखिया थारू २१) रौतार थारू ।

प्रयोगमा भएको थरः १) गुरौ २) पञ्जियार, ३) चौधरी, ४) महतो थारू ५) मुखिया ६) खाँ थारू ७) राय ८) खवास थारू ९) फौजदार थारू १०) कवरजोगी ११) थनेत १२) पश्चिमा (डणहा) १३) कटहरिया थारू १४) नवलपूरिया थारू १५) खौसिया थारू १६) जोगी थारू १७) दङ्गोरिया थारू १८) मुखिया थारू १९) रौतार थारू ।

गैरथारूले पनि प्रयोग गर्ने थरः चौधरी, महतो, मुखिया, राय ।

३.४ गण्डकी प्रदेश

गण्डकी प्रदेशअन्तर्गत नवलपरासी (पूर्व) जिल्लामा मात्रै थारू समुदायको बसोबास रहेको छ । त्यसैले, नवलपरासी (पूर्व) जिल्लाकै थर समग्र गण्डकी प्रदेशअन्तर्गतका थारूहरुको थर हो । यस प्रदेशअन्तर्गत जम्मा २२ थरका थारू समुदाय रहेको देखिन्छ ।

३.४.१ नवलपरासी (पूर्व) जिल्ला

१. गुरौ       २. खोजवार ३. गोसाई ४. पुरी ५.पञ्जियार ६. थनैत ७. थनेत ८. चौधरी९. महतो १० .कटहरिया ११. थारू  १२.मर्दनिया १३ .धामी १४. योगी १५.थरकुम्हाहर १६ पोवि धामि (पावे) १७. मुखिया १८ दहित १९ राजवंशी थारू २० राना थारू २२. मोढी महतो ।

प्रयोगमा भएको थरः १. गुरौ २. खोजवार ३. गोसाई ४. पुरी ५.पञ्जियार ६. थनैत ७. थनेत ८. चौधरी ९. महतो १० .कटहरिया ११. थारू  १२.मर्दनिया १३ .धामी १४. योगी १५.थरकुम्हाहर १६. मुखिया १७. दहित १८. राजवंशी थारू १९. राना थारू २०. मोढी महतो ।

गैरथारूले पनि प्रयोग गर्ने थरः

योगी, पुरी, गोसाइ, चौधरी, महतो, धामी, मुखिया ।

३.५ वागमती प्रदेश

वागमती प्रदेशअन्तर्गत चितवन, मकवानपुर र काठमाडौंमा थारू समुदायको वसोवास रहेको छ । काठमाडौं उपत्यकामा नेपालभरिका थारूहरुको वसोवास हुने भएकाले यहाँको थर सूचीकरण गरिनु दुरुह कार्य हो । त्यसैले, वागमती प्रदेशअन्तर्गत चितवन र मकवानपुरलाई मात्र आधार मानी थारूहरुको थर सूचीकरण गरिएको छ । यस प्रदेश अन्तर्गत जम्मा थर संख्या २६ देखिन्छ ।

१) महतो २) गुरौ ३) राउत ४) फनैत, ५) पञ्जियार ६) खोजवार ७) दहित ८) गोरथ ९) वाँतर १०) थरवोट

११) काजी १२) थरकुम्हार, १३) मर्दनिया १४) राना थारू १५) बैद्य १६) खौसिया १७) कटहरिया १८) चौधरी १९) थारू २०) सिंह २१) पावे २२) खवास २३) खाँ थारू २४) बछार २५) जोशी थारू २६) थनैत ।

३.५.१ चितवन जिल्ला

१) महतो २) गुरौ ३) राउत ४) फनैत, ५) पञ्जियार ६) खोजवार ७) दहित ८) गोरथ ९) वाँतर १०) थरवोट

११) काजी १२) थरकुम्हार, १३) मर्दनिया १४) राना थारू १५) बैद्य १६) खौसिया १७) कटहरिया १८) चौधरी १९) थारू २०) सिंह २१) पावे २२) खवास २३) खाँ थारू ।

प्रयोगमा रहेको थरः १) महतो २) गुरौ ३) राउत ४) फनैत, ५) पञ्जियार ६) खोजवार ७) दहित ८) गोरथ ९) वाँतर १०) काजी ११) थरकुम्हार, १२) मर्दनिया १३) राना थारू १४) बैद्य १५) खौसिया १६) कटहरिया १७) चौधरी १८) थारू १९) सिंह २०) पावे २१) खवास २२) खाँ थारू ।

गैरथारूले पनि प्रयोग गर्ने थरः महतो, राउत, वाँतर, सिंह, खवास, वैद्य, चौधरी ।

३.५.२ मकवानपुर जिल्ला

१) बछार २) थारू ३) पञ्जियार ४) महतो ५) जोशी थारू ६) थनैत ।

प्रयोगमा रहेको थरः १) बछार २) थारू ३) पञ्जियार ४) महतो ५) जोशी थारू ६) थनैत ।

गैरथारूले पनि प्रयोग गर्ने थरः महतो, जोशी ।

३.५.३ काठमाडौं जिल्ला

नेपाल भरिका थारूहरुको बसोबास काठमाडौं जिल्लामा भएकाले अन्य थरुहटका जिल्लामा तिनको थर सूचीकरण भइसकेकाले छुट्टै सूची बनाउन आवश्यक नठानिएको ।

३.६ प्रदेश २

३.६.१ पर्सा जिल्ला

१) बन्ठा २) दास ३) राउत ४) थारू ५) खाँ ६) पञ्जियार ७) चौधरी ८) राय ९) दहैत १०) गौरो ११) ओझैया १२) गुरो १३) पटवारी १४) सिंह १५) भण्डारी १६) पावे १७) धामी १८) गडरा १९) मझियोर २०) फनैत २१) फौजदार ।

चलन चल्तीमा रहेका थारूहरुको थर ः

चौधरी, खाँ, थारू, राउत, गौरो, गुरो, दास, ओझैया, सिंह, भण्डारी, महतो ।

गैरथारूहरुको थरसँग मिल्न गएको थारूहरुको थर ः

चौधरी, धामी, राउत, भण्डारी, सिँह, महतो, दास, गुरो ।

३.६.२ बारा जिल्ला

१) चौधरी २) थारू ३) राय ४) थनैत ५) फनैत ६) खाँ ७) हुजिदार ८) दास ९) फौजदार १०) गुरु ११) बन्ठा १२) धामी १३) अधिकारी १४) मुर्हा १५) पनुहर १६) बनुहर १७) महतो १८) मटवार १९) सुब्बा २०) बाँतर २१) बछार २२) पटवारी २३) पञ्जियार ।

चलन चल्तीमा रहेका थारूहरुको थर:

चौधरी, धामी, फौजदार, पञ्जियार खाँ, थारू, राउत, बन्ठा, अधिकारी, राय ।

गैरथारूहरुको थरसँग मिल्न गएको थारूहरुको थर ः

चौधरी, धामी, राउत, राय, सेठा, अधिकारी, पनुहर, गुरु, दास, सुब्बा, पञ्जियार, महतो ।

३.६.३ रौतहट जिल्ला

१) चौधरी २) खाँ ३) राय ४) धामी ५) फनैत ६) बछार ७) पनुहर ८) बन्ठा ८) अधिकारी ९) महतो ९) राउत १०) हुजिदार ११) थारू १२) सेठा १३) मझियोर १४) गुरो १५) पटवारी ।

चलन चल्तीमा रहेका थारूहरुको थर:

चौधरी, धामी, खाँ, थारू, राउत, बन्ठा, अधिकारी, राय ।

गैरथारूहरुको थरसँग मिल्न गएको थारूहरुको थर:

चौधरी, धामी, राउत, राय, सेठा, अधिकारी, पनुहर, गुरो ।

३.६.४ सिरहा जिल्लाको समग्र थर

१) विलुगंगाराम २) चौधरान ३) कारी जिमदार ४) तुषाखाँ ५) खोन्मा ६) गजराज ७) मिरदाहा ८) हरिसिंह ९) माइझ (वदलमनियार) १०) बोधीचिन्तामैन ११) तेलियाभातु १२) लगुवाही १३) खाँखमान १४) जुराइ १५) चौधरी खाँखमान १६) लोहबरिया १७) घोरफेका १८) मछराबदल १९) वहिरा भरथी २०) लेखी २१) बोध माइझ शिवराम चौधरी २२) माङु माइझ खाँखमान २३) ओरग्यान २४) इसरान २५) गोदहनियाँ २६) अरियार २७) बरियार २८) जोइश २९) फनैत ३०) मानवोध गछिया ३१) सगुनियाँ बदली ३२) भागीपरिहत ३३) विश्वास ३४) इसरान ३५) चौधरान ३६) बासमैत खाँ(खाँखमान) ३७) मझियान ३८) ठीकदार ३९) रौहराउत (परदुमन माइझ) ४०) गोदहनियाँ ४१) फतेपुरिया ४२) वैद्यनाथ (भैरवनाथ) ४३) कामुर धाइम ४४) भोज ४५) गुनगरवतहा कानन ४६) यटहुमरर ४७) भगताही ४८) धोतपिन्हा ४९) कपैरिया ५०) चान खाँ, ५१) हलदलिया ५२) भदैकदै ५३) अभिदुवाई ५४) खोहरिया ५५) रनमाखाँ ५६) भिमरैता ५७) चौधरान ५८) यटहु मरर ५९) हथियाहा दौलैत ६०) किसनी माइझ ६१) मन्सापुरिया ६२) खाँखमान ६३) अभिदुवाई ६४) मधुवनिया ६५) कलरु ६६) जसराज ।

चलनचल्तीमा रहेका थारूहरुको थर ः चौधरी, अधिकारी, फनैत, सिंह, खोन्मा, जसराज ।

गैरथारूहरुको थरसँग मिल्न गएको थर ः सिंह, अधिकारी

३.६.५ सप्तरी जिल्लाको समग्र थर

१) इसरान २) सिकदार ३) खोन्मा ४) मझियान ५) मछरावदल ६) रौह राउत (प्रदुमन माइझ) ७) मिरदाहा ८) अभिदुवाई ९) फतेपुरिया १०) यटहु मरर ११) गौरगोविन्द १२) हेवकी देवकी १३) बासमैत खाँ १४) रौताभागी १५) अरियार वरियार १६) जितु कुरहाय १७) डामैरडुमैर १८) फनैत १९) चानी धन्पैत २०) कराई २१) माइझ २२) धमियान (कामुर धाइम) २३) बोझ माइझ शिवराम चौधरी २४) डगरा खुशियाल २५) चौधरान÷भष्मारवि । (श्रोतः फुलीदास चौधरी (अभिदुवाई, गंगाजली) २६) मौगियाहा वेचु २७) कन्हा खुशियाल २८) कन्हा मनियार २९) कनौसिया कारी ३०) डोकायडङरु ३१) भेदरी माइझ ३२) एकतियाल (मझियान) ३३) कठैया ३४) गोजेवार ३५) गर्जुभूपाल ३६) हथियाहा दौलैत ३७) लालमोहरिया ३८) तेजपल्टु सोमखाँ ३९)   वैहरादुमन ४०) कालावाला ४१) चिकन भखरु ४२) हुजदार ४३) रगुवाही ४४) बखैरिया ४५) भतुवाही (सिंह) ४६) मण्डर ४७) पन्हौर ४८) जसराज ४९) करमैन सिरमैन ५०) माङु माइझ खाँखमान ५१) राजुबुधाय ५२) महाइसर ५३) लगुरवा ५४) बैद्यनाथ (भैरवनाथ) ५५) सहनैया विक्रम ५६) खाँखमान रामलक्ष्मण थारू ५७) तिरहुत ५८) बसबरिया ५९) पडरियावाला चौधरी ६०) टनटनियाँ शुकल ६१) कारी खुशियाल ६२) तेलिया भातु ६३) चान खाँ ६४) चानुशोभित ६५) राज बुधाय ६६) अरियारवरियार ६७) चान शोभित ६८) वैहरा दुमन ६९) दौलैत पटवारी ७०) मौजगालु ७१) भरारी ७२) जलपैत ७३) सगतोरा लवी ७४) कुन खाँ ७५) भगताही ७६) सोरठीया ७७) लला मनियार ७८) लवाइ माइझ खाँखमान ७९) धन्छवार ८०) दानीमानी ८१) गोदहनियाँ ८२) जोइश ८३) कपैरिया ८४) भिमरैता ८५) जसराज ८६) गजराज ८७) दानीमानी कारी ८८) रनमा खाँ ८९) दसौन विसौन ९०) नाथ माइझ ९१) कारी खुशियाल ९२) भुटन लुटन ९३) तिरहुत ९४) सबगैर हकार ९५) गुअरवी मकुन ९६) खोहरिया ९७) धमियान ९८) मझियान ९९) लेखी १००) विश्वास १०१) जुराई चौधरी खाँखमान १०२) गजराज १०३) वीरसिंबनिया १०४) कठैत लवी १०५) मानबोध गछिया १०६) पहलमान १०७) पोखरिया अगुवान १०८) फिर्तु शिवराम १०९) बासमैत खाँ (खाँखमान) ११०) जसमत खाँ १११) लोहवरिया ११२) दतकिचा ११३) ओरग्यान ११४) चौधरान ११५) मछराबदल ११६) विलुगंगाराम ११७) खाँखमान ११८) सिकदार ११९) मन्सापुरिया १२०) मिरदाहा १२१) रौताभागी १२२) बासमैत खाँ (खाँखमान) १२३) फतेपुरिया १२४) बदल मनियार १२५) ठीकदार १२६) अगुवान बखरिया १२७) बदल मनियार १२८) जगति रामकिसुन १२९) भष्मारवि १३०) लोहावरिया १३१) कामुर धाइम १३२) जिवाइसिवाइ १३३) मौगियाहा आशा १३४) कन्हापर्वत १३५) सतभैंया १३६) कराइ माइझ १३७) सगुनियाँ बदली १३८) हुजदार १३९) बछार १४०) गच्छियाहा १४१) घोरफेका १४२) हकरिया १४३) धनपैत माइझ खाँ खमान १४४) वैहराभरथी १४५) मधुवनिया कलरु ।

चलनचल्तीमा रहेका थारूहरुको थर ः लेखी, जोशी, चौधरी, मण्डर, सिंह, तिरहुत

गैरथारूहरुको थरसँग मिल्न गएको थर ः सिंह, चौधरी

३.६.६ सर्लाही जिल्लाको समग्र थर

१) चौधरी २) धामी ३) थारू ४) पञ्जियार ५) दहैत ६) सिंह ७) बछार ८) खाँ ९) राय ।

चलनचल्तीमा रहेका थारूहरुको थर ः चौधरी, धामी, थारू

गैरथारूहरुको थरसँग मिल्न गएको थर ः चौधरी, धामी, राय, सिंह, पञ्जियार

३.६.७ महोत्तरी जिल्लाको समग्र थर

धामी, सिंह, पञ्जियार, चौधरी, राय, फनैत, खाँ, बछार, हुज्जदार, दास, मझ्यौर थारू ।

प्रयोगमा रहेका थारूहरुको थर ः चौधरी, बछार, सिंह, पञ्जियार, हुज्जदार, खाँ, दास, धामी, राय ।

गैरथारूहरुको थरसँग मिल्न गएको थर ः सिंह, धामी, राय ।

३.६.८ धनुषा जिल्ला

१) बछार २) चौधरी ३) थारू ।

३.७ प्रदेश १

प्रदेश १ अन्तर्गत उदयपुर, सुनसरी, मोरङ र झापामा थारूहरुको बसोबास रहेको छ । प्रदेश १ मा १३० थरिका थारूहरुको थर प्राप्त भएका छन् ।

१.अकेला २.अगवानबखरिया ३.अमरिया ४.अरियारबरियार ५.ओरज्ञान(वोरग्यान) ६.कठैत, ७.कनफटा ८.कानगोय ९.कमलमाईझ १०.कुलाइखाँ ११.केवाइर १२.खवास १३.खडगपुरिया लेखी १४.खरैर १५.खाँ १६.खाँखमानकरणीमाईझ १७.पांचभैया १८.खोजवार १९.खोनमा २०.गछदार २१.गणेशमाइझ २२.गजराजी २३.गोजेवार २४.घोडफेका  २५.चमरुबुधाइ, २६.चौधरी २७.चौधरानइसर २८.चौधरान  २९.जसराज ३०.जागेभोकाइर ३१.जसमतफकिरखाँ ३२.जेवार ३३.टिकनभोकाइर ३४.तवदार ३५.तिरहुतिया ३६.थन्दार ३७.दलसिहधामी ३८.धोतराज ३९.दास ४०.देवान ४१.धामी ४२.पनहैर ४३.परिहत ४४.पेश्कार ४५.फटराफागु ४६.फनेत ४७.फौदार(फौजदार) ४८.बसबिटिया ४९.बिश्वास ५०.भगत ५१.भतगमिया ५२.भीमरैता ५३.भंडारी ५४.मछराबदल ५५.मडर ५६.माझी ५७.माइझ ५८.मझियौर ५९.मर्थीमझियान ६०.मिर्धा ६१.मृदाहा ६२.मौगियाहीआशा ६३.मंडर ६४.रजघरिया, ६५.राजधामी ६६.रामदेवधामी ६७.रौतार ६८.लगुर्वा ६९.लालमोहरिया ७०.लोहबरिया ७१.शरण ७२.सगतोडा ७३.सरदार ७४.सिंह ७५.सुथियार(सुतिहार) ७६.हजारी  ७७.हलदलिया ७८.पटवारी ८९. अधिकारी ९०. चैतन्या ९१. खांखमान डङमारा ९२. चानसिंह मानसिंह ९३.घोचुवा नोचुवा ९४. पटियाबुना ९५. थनेत ९६. बखैरिया ९७. बछार ९८. बिसहरिया ९९. बहिरादुमन १००. लखनीइसर १०१. सरगुरुवा १०२. अभिदुवाई १०३. इस रान १०४. कुन खाँ १०५. कांकर गोनर १०६. खोहरिया १०७. गोदहनिया १०८. जुराइ चौधरी खाँखमान १०९. जोइस(जोसी) ११०. झङडु माइझ खाँखमान १११. धरमराज चौधरान ११२. पहलमान ११३. फतेपुरिया ११४. बासमैत खाँ ११५. बोधमाइझ शिवराम ११६. बाला माइझ खाँखामन ११७. सरिखाँ खाँखमान ११८. बिलु गंगाराम ११९. हथिया दौलत १२०. बदल मनियार १२१. हेवकीदेवकी १२२. भषमा रवि १२३. मधुबनिया कलरु १२४. मझियान १२५. यटहु मरर १२६. रौहताउत (परधुमन माइझ ) १२७. रजहैन (राजधामी) १२८. लवाइ माइझ १२९.शाक्यवंशी (सगतोरा लवी) १३०. मिश्रा ।

३.७.१ उदयपुर जिल्ला

१) माङु माइझ खाँखमान २) मिरदाहा ३) जोइश ४) अभिदुवाइ ५) यटहु मरर ६) इसरान ७) धर्मराज चौधरान ८) भष्मारवि ९) गोदहनियाँ १०) वदलमनियार ११) खोन्मा १२) लेखी १३) बोधमाइझ शिवराम चौधरी १४) काकर गोनर १५) सरिखाँ खाँखमान १६) मझियान १७) कुन खाँ १८) तिरहुत १९) सिकदार २०) रनमाँ खाँ २१) हेवकी देवकी २२) बाला माइझ खाँखमान २३) रौहराउत (परदुमन माइझ) २४) ओरगग्यान २५) बासमैत खाँ २६) लालमोहरिया २७) पहलमान २८) खोहरिया २९) डामैर डुमैर ३०) गजराज ३१) सगतोरा लवी ३२) पञ्जियार ३३) हुजदार ३४) हथिया दौलैत ३५) गोजेवार ३६) लवाइ माइझ ३७) मधुवनिया कलरु ३८) विलुगंगाराम ३९) लोहवैरिया ४०) जुराइ चौधरी खाँखमान ४१) रजहैन (राजधामी) ४२) शाक्यवंशी (सगतोरा लवी) ४३) कछरिया ४४) फत्तेपुरिया ।

प्रचलनमा रहेको थरः फत्तेपुरिया १.चौधरी २.कछरिया ३.गोजेवार ४.जोइस(जोसी) ५.पञ्जियार ६.भस्मारवि ७.राजधामी ८.लेखी ९.खाँ १०. सिकदार ११.हुजदार १२.शाक्यवंसी (सगतोरा लवीको नयाँ थर) ।

गैरथारूहरुको थरसँग मिल्न गएको थर ः  चौधरी, जोशी, खाँ, शाक्य ।

३.७.२ सुनसरी जिल्ला

१.अकेला २.अगवान बखरिया ३.अमरिया ४.अरियार बरियार ५.ओरज्ञान (वोरग्यान) ६.कठैत, ७.कनफटा ८.कानगोय ९.कमलमाईझ १०.कुलाइ खाँ ११.केवाइर १२.खवास १३.खडगपुरिया लेखी १४.खरैर १५.खाँ १६.खाँ खमानकरणी माईझ १७.पाँचभैया १८.खोजवार १९.खोनमा २०.गछदार २१.गणेशमाइझ २२.गजराजी २३.गोजेवार २४.घोडफेका  २५.चमरु बुधाइ, २६.चौधरी २७.चौधरान इसर २८.चौधरान  २९.जसराज ३०.जागेभोकाइर ३१.जसमत फकिर खाँ ३२.जेवार ३३.टिकन भोकाइर ३४.तवदार ३५.थन्दार ३६.दलसिंह धामी ३७.धोतराज ३८.दास ३९.देवान ४०.धामी ४१.पनहैर ४२.परिहत ४३.पेश्कार ४४.फटराफागु ४५.फनेत ४६.फौदार ४७.फौजदार ४८.बसबिटिया ४९.विश्वास ५०.भगत ५१.भतगमिया ५२.भीमरैता ५३.भण्डारी ५४.मछराबदल ५५.मडर ५६.माझी ५७.माइझ ५८.मझियौर ५९.मर्थी मझियान ६०.मिर्धा ६१.मृदाहा ६२.मौगियाही आशा ६३.मण्डर ६४.रजघरिया, ६५.राजधामी ६६.रामदेव धामी ६७.रौतार ६८.लगुर्वा ६९.लाल मोहरिया ७०.लोहबरिया ७१.शरण ७२.सगतोडा ७३.सरदार ७४.सिंह ७५.सुथियार (सुतिहार) ७६.हजारी  ७७.हलदलिया  ।

प्रयोगमा रहेका थारूहरुको थर ः १.अकेला (नयाँ थर) २.कानगोय ३. खवास ४. खाँ ६.गछदार ७.चौधरी ८.तवदार ९.थन्दार १०.दास ११.देवान १२.धामी १३.पेश्कार १४.फौदार(फौजदार) १५.विस्वास १६.भगत १७. भंडारी(भण्डारी) १८.मरर १९.माझी २०.मझियौर २१.मिर्धा २२.राजधामी २३.रौतार २४.शरण २५.सरदार २६.सिंह २७.सुथियार (सुतिहार) २८.हजारी २९. हलदलिया ३०.लेखी ३१.सिकदार ।

गैरथारूहरुको थरसँग मिल्न गएको थर ः  चौधरी, माझी, बिस्वास, खाँ, भगत, सरदार, सिंह, सुतिहार, हजारी, मण्डल, भण्डारी, देवान ।

३.७.३ मोरङ जिल्ला

१.अगवान बखरिया २.अरियार बरियार ३.ओरज्ञान ४.कानगोय ५.कुलाइ खाँ ६.खवास ७.खाँ ८.खडपुरिया लेखी ९.खरैर १०.खाँखमान करणी माइझ ११.खोनमा १२.गछदार १३.गणेशमाइझ १४.घोडफेका १५.चौधरी १६.चौधरान १७.चौधरान इसर १८.जसराज १९.तवदार २०.थन्दार २१.दलसिंह धामी २२.देवान २३.दास २४.धामी २५.पटवारी २६.परिहत २७.पाँचभैया २८.पेश्कार २९.फनेत ३०.फौदार (फौजदार) ३१.विश्वास ३२.भगत ३३.भतगमिया ३४.भिमरैता ३५.मझियौर ३६.मडर (मरर) ३७.मण्डल ३८.मर्थी मझियान ३९.माझी  ४०.मिर्धा ४१.मौगियाहा आशा ४२.मिश्रा ४३.मृदाहा ४४.मोदी ४५.रजघरिया ४६.रौतार ४७.सरदार ४८.सिकदार ४९.सुथियार (सुतिहार) ५०.हजारी ५१.हलदलिया ।

प्रयोगमा रहेका थारूहरुको थर ः १.कामगोय २.खवास ३.गछदार ४. चौधरी ५. तवदार ६.थन्दार ७.दास ८.फौदार(फौजदार) ९. धामी १०. पेश्कार ११. विस्वास १२. भगत १३.मझियौर १४. मरर १५.मण्डल १६.माझी १७. मिर्धा १८. मोदी १९. रौतार २०.सरदार २१. सिकदार २२. सुथियार(सुतिहार) २३.हजारी २४. हलदलिया ३५. देवान ३७.खाँ ३८. मिश्रा (नयाँ थर)

गैरथारूहरुको थरसँग मिल्न गएको थर ः  चौधरी, दास, बिश्वास, मण्डल, सरदार, सुतिहार, हजारी, देवान, खाँ, भगत, माझी ।

३.७.३ झापा जिल्ला

१.अगवान बखरिया २.अरियार बरियार ३.अधिकारी, ४.ओरज्ञान (वोरग्यान) ५.इसरान खाँ खमान ६.कछरिया ७..कुलाइखाँ ८.खाँ ९.खाँ खमान पाँचभैया १०.खाँ खमान डङमरा ११.खोनमा १२.चैतन्या १३.चौधरी १४.चौधरान इसर १५.चानसिंह मानसिंह १६.घोचुवा नोचुवा १७.घोडफेका (छोडफेका) १८.जसराज माइझ १९.डुमर डामर २०.तिरहुतिया २१.थनेत २२.दलसिंह धामी २३. दास २४.धोतराज २५. धामी २६.पञ्जियार, २७.पटियाबुना २८.परिहत २९.फनेत ३०.बखैरिया ३१.बछार ३२.खाँव ३३.बहिरा दुमन ३४.विश्वास ३५.बन्ठा ३६.भतगमिया ३७.माइझ ३८.माझी ३९.राय ४०.रौतार ४१.लखनीइ सर ४२.लोहबरिया ४३.लेखी ४४.सतगुरुवा ४५.सरदार ४६.हुजदार ४७.हलदलिया ४८.जसमत फकिर खाँ ४९.मृदाहा (मिरदाहा) ५०.मौगियाहा आशा ५१.खाँ खमानकरणी माइझ ५२.गणेशमाइझ ,५३ सिंह ५४.चौधरान ५५.खवास ।

प्रयोगमा रहेका थारूहरुको थर ः १.चौधरी २. बिश्वास ३. दास ४. कछरिया ५. थनेत ६. धामी ७. पञ्जियार ८. हुजदार ९. माझी १०. रौतार ११. सरदार १२. लेखी १३. सिंह १४. हलदलिया १५. खवास १६. खाँ ।

गैरथारूहरुको थरसँग मिल्न गएको थर ः चौधरी, दास, सरदार, माझी, सिंह, खाँ, विश्वास ।

थारू थरको जिल्लागत विवरण

क्रस-जिल्ला-थर संख्या

१     कैलाली       ३७२

२     कञ्चनपुर (राना थारू १५)    २४४

३     सुर्खेत  ५३

४     बर्दिया ३७९

५     बाँके   १३६

६     दाङ   १४३

७     कपिलबस्तु    १६

८     रुपन्देही      १७

९     नवलपरासी (पश्चिम)  २१

१०    नवलपरासी (पूर्व)     २२

११    चितवन २३

१२    मकवानपुर    ६

१३    पर्सा   २१

१४    बारा   २३

१५    रौतहट १५

१६    सिरहा  ६६

१७    सप्तरी १४५

१८    सर्लाही ९

१९    महोत्तरी ११

२०    धनुषा  ३

२१    उदयपुर       ४४

२२    सुनसरी ७७

२३    मोरङ  ५१

२४    झापा  ५५

नोटः कैलाली र कञ्चनपुरमा राना थारू थर संख्या १५-१५ पनि जोडिएको ।

उपसंहार

थारू जातिको थर उपथरको अन्तिम सूची बनाइनु कठिन कार्य हो । यो एकै अध्ययनमा सम्भव देखिदैन । थरबारे धेरै सचेत हुँदै गएका छन् । त्यसैले नाम पछाडि थर मात्रै लेख्ने चलन पनि बढेको छ । सोही अनुसार नागरिकता पनि बनाउन थालेका छन् तर थर पछाडि थारू नजोडिदा झन बढी अन्यौलको अवस्था आएको देखिन्छ ।

थारू जातिको वंशावलीको आफ्नै महत्व रहेको छ । मौखिक रुपमा रहेको ज्ञानलाई अहिले पुस्तिकामा उतार गरी ल्याएपछि आफ्ना दाजुभाईहरू बसेका सम्बन्धित ठाउँबारे बुझ्न सजिलो भएको छ । त्यसैगरी सम्बन्धमा को के नाता पर्ने छुटयाउन सकिने भएको छ । पुस्ताको रोलक्रमबाट सम्बन्ध कायम गरी विहेवारीमा हाडनाता छुट्याउने र कुन कुन वंशको कति पुस्ता छोड्दा मात्र विहेवारी चलाउन पाउने सामाजिक नियम पालना गर्नुपर्ने हुन्छ । यति मात्र नभएर वंशावली मार्फत आफ्नो थातथलो र इतिहासका ज्ञान प्राप्त गर्न सकिने भएको छ भने नयाँ पुस्तालाई थप अध्ययनका लागि मार्गनिर्देश गर्ने गरेको छ । अधिकांश वंशावली अप्राज्ञिक जस्तो देखिए पनि यस मार्फत थारू जातिको निर्माणको इतिहास बुझ्न र व्याख्या गर्न सहज बनाएको मान्नुपर्छ । तर वंशावली निर्माणमा पूर्वी थरुहट जति सचेत छ, त्यति पश्चिमी थरुहट छैन ।

प्रत्येक थरको नामकरणबारे छुट्टाछुट्टै मिथक रहेको छ । तर यसबारे भन्न सक्ने पुर्खाहरू उमेरसंगै हराउँदै गएका छन् । त्यसैले प्रायः थरको मिथक खोजवीन हुन सकेको छैन । अनुमानको भरमा, रे को भरमा व्याख्या गर्ने कार्य भइरहेको छ । थारू थर सूचीकरण अन्तर्गत विभिन्न क्षेत्रमा खटिएका अनुसन्धानकर्ताहरूले मिथकबारे प्रसंग खोतल्दा मिथक जान्ने विज्ञ वितिसकेका जानकारी गराएका थिए । कैलालीको घोडाघोडी सिमसार क्षेत्रमा कैलालीको घोडाघोडी क्षेत्रको थारूहरूको थरको सूची साइनबोर्ड बनाइ टाँसिएको छ । स्थानीय पालिकाहरूले थरबारे यस्तो जानकारीपाटी राखे वेश हुन्छ ।

दाङ थारू समुदायको आदिम थलो हो भनेर विभिन्न अनुसन्धानकर्ता र इतिहासकारले भन्दै आएका छन् । थारू समुदायको अधिकांश थर निर्माण पनि दाङ जिल्लाको घटना, स्थान  विशेष अनुसार आधार बनेको पाइन्छ । पुराना थरले हीनताबोध महसुस भएपछि नयाँ थर नामकरण गरेको पनि देखिन्छ । जस्तो लमही नगरपालिका–४,दाङका चमार थर दलित महसुस भएपछि मजगैया नामकरण गरेका छन् । मजगाउँमा सबैभन्दा बढी चमार थर भएका गोटियारहरू भएकाले गाउँको नामबाट मजगैया थर राखेको देखिन्छ । दाङका भग्वार गाउँबाट कैलाली बसाँइ सराइ गरी जानेहरू भगोरिया थर लेखाएको देखिन्छ । यसरी स्थान विशेष अनुसार थर राख्ने परम्परा पनि देखिन्छ ।

अधिकांश थारूहरूमा दसैंमा गरिने पूजापाठमा फरकका कारण थर अलग नामकरण भएको देखिन्छ । जस्तो डंगौरा थारूअन्तर्गत दहित थरका महिलाले माइतीको देउता चोरेर ल्याइ प्रतिस्थापन गरेकाले महिलाले नै अझैसम्म दसैंमा पूजा गर्ने चलन छ । जबकि अरु थरका पुरुषले नै दसैंको पूजाआजा गर्छन् ।

पछिल्लो समयमा थारूको पहिचान बुद्धसंग जोडिन थालेको छ । यसैक्रममा उदयपुर जिल्लाको देउरीमा रहेका सगतोरा लवि थाकवंशका थारूहरू आफ्नो थर शाक्य थारू लेख्न थालेका छन् । यसले पहिचानसंगै नयाँ नयाँ थरको नामकरण भइरहेको देखिन्छ । यसरी संख्यात्मक रुपले थर संख्या बढ्दै गइरहेको देखिएकाले थारूहरूको थरको सूचीलाई अन्तिम कार्यरुप दिने कार्य चुनौतीपूर्ण देखिन्छ । थारू समुदायमा चौधरी थर प्रचलनमा आए पनि थाकवंश, थर, उपथरको महत्व पछिल्लो समयमा अझ गहन बनेको छ ।

प्रस्तुत अध्ययनपछि थप कार्यका लागि निम्न बुँदा सिफारिस गरिन्छ ।

१) प्रस्तुत अध्ययन कोभिड १९ को विषम परिस्थितिमा सीमित समयमा सीमित साधन, स्रोत परिचालन गरी गरिएकाले यथासम्भव प्रयासका वावजुद पनि सूचना परिपूर्ण छैनन् । त्यसैले, थारू थर सूचीकरण परियोजनाको दोस्रो चरण सुरु गरिनु जरुरी छ ।

२) थारू थर सूचीकरण अन्तर्गत प्रत्येक गाउँपालिका, नगरपालिकास्तरीय सूची तयार पारिएको छ । यसमा थपघटको लागि सम्बन्धित पालिका, थारू कल्याणकारिणी सभा लगायतसंग पत्राचार गरी सूचना अद्यावधिक गर्न सकिन्छ ।

३) थारू थरको नामकरणबारे मिथकको आफ्नै महत्व छ । यसले थारू सुमदायको जीवन्त इतिहास बोल्छ । थर सूचीको अन्तिम प्रारुप प्रकाशनसंगै मिथकको पनि प्रकाशन हुनु बान्छनिय देखिन्छ ।

४) लेखी, दहित, जोशी, सिंह लगायत कतिपयले नागरिकतामै थर लेखाउन थालेका छन् । पहिचानको लागि यो राम्रो कदम हो । तर यसले जाति नखुल्ने भएकाले गोटियार (थरगोत्र) पछि थारू पनि लेखाउन अनिवार्य देखिन्छ ।

५) चौधरी मात्रै लेखाउँदा पनि थारू जाति नखुल्ने भएकाले चौधरीपछि थारू पनि लेखाउन अनिवार्य देखिन्छ ।

६) केही जिल्लामा थरबारे अन्यौलता रहेकाले आफ्नै हाडनातामा पनि विहेबारी हुन सक्ने अवस्था छ । यसैले, अन्यौल रहेकाहरूले आफ्नो थरबारे प्रष्ट हुन जरुरी देखिन्छ । यसबारे अन्तिक्रिया, गोष्ठी गरिनु आवश्यक छ ।

७) धेरै गोटियारहरूको समिति समेत गठन भएको छ । ती समितिको मृत्युसंस्कारको क्रममा बैठक, भेला हुन्छ । केहीले लेबी पनि उठाउँछन् । तर ती रकम सही काममा सदुपयोग भएको छैन । गोटियारहरूको समितिले थारू समुदायलाई उकास्न धेरै भूमिका खेल्न सक्ने देखिन्छ ।

सन्दर्भ सूची

थापा, धर्मराज (२०५०), चितवन दर्पण, काठमाडौः नेपाल राजकीय प्रज्ञा प्रतिष्ठान ।

दहित,  गोपाल  (२०६२), थारू संस्कृतिको सङ्क्षिप्त परिचय, ललितपुर ः आदिवासी जनजाति उत्थान राष्ट्रिय प्रतिष्ठान ।

पोख्रेल, बालकृष्ण र अरु (सं.), नेपाली बृहत् शब्दकोश । २०४०ः ५८७ । काठमाडौः नेपाल राजकीयप्रज्ञाप्रतिष्ठान।