नोभेम्बर ५ मा पाकिस्तानको कराँचीमा रहेको कपडा मिलमा काम गर्ने दुई चिनियाँ नागरिकलाई सुरक्षा गार्डले गोली हानेर घाइते बनाएको थियो। जसमध्ये एकको अवस्था निकै गम्भीर रहेको बताइएको छ । यद्यपि, पाकिस्तानी अधिकारीहरूले अन्तर्राष्ट्रिय अपमानको डरले उनको बारेमा अद्यावधिकहरू साझा गर्न अस्वीकार गरेका छन्। चिनियाँ नागरिकहरू मिलमा नयाँ मेसिनरी जडान गर्न गएका थिए जब गार्डले “अज्ञात कारणहरूका लागि” उनीहरूमाथि गोली हानेको थियो। घटनामा कुनै आतंककारी कोण पुष्टि भएको छैन। यद्यपि चिनियाँ नागरिकहरूले पाकिस्तानमा विद्रोही समूह र स्थानीयहरूबाट लक्षित हिंसाको सामना गरिरहेका छन्। फलस्वरूप, बेइजिङले प्रायः चीन पाकिस्तान आर्थिक कोरिडोर (CPEC) मा रहेका पाकिस्तानका विभिन्न भागहरूमा काम गर्ने आफ्ना नागरिकहरूको लागि राम्रो सुरक्षाको माग गर्दै आएको छ। यसबाहेक, अज्ञात संख्यामा चिनियाँहरू पनि पाकिस्तानी कारखानाहरूमा काम गरिरहेका छन्। गत महिना कराँची एयरपोर्ट बाहिर आत्मघाती कार बम विस्फोटमा दुई चिनियाँ नागरिकको मृत्यु भएको थियो।

कराँचीको हालैको घटनाले बेइजिङलाई निराश बनाएको छ, जसले अब चीनबाट निजी सुरक्षा गार्डहरू सहित संयुक्त सुरक्षा संयन्त्रको लागि इस्लामाबादलाई थप दबाब दिनेछ। यसले पाकिस्तानको घरेलु सुरक्षामा सम्झौता गर्नेछ र विदेशी कामदारहरूको सुरक्षा गर्न असफल भएकोमा अन्तर्राष्ट्रिय रूपमा लज्जित हुनेछ। थप रूपमा, बढ्दो हिंस्रक आक्रमणहरूले पाकिस्तानमा चिनियाँ नागरिकहरूको बढ्दो उपस्थितिबाट पाकिस्तानका स्थानीयहरू असन्तुष्ट रहेको संकेत गर्दछ। यो अवस्थाले चीन र पाकिस्तानबीच तनाव बढाउनेछ र CPEC परियोजनाहरूको प्रगतिमा ठूलो बाधा पुग्न सक्छ।

इस्लामाबाद र यसको नजिकको सहयोगी, बेइजिङ बीचको दुर्लभ कूटनीतिक तनावको बीचमा कराँची गोलीबारीको घटना हुन्छ। यी भिन्नताहरू चीन-पाकिस्तान आर्थिक करिडोर (CPEC) अन्तर्गत पूर्वाधार विकास परियोजनाहरूमा संलग्न चिनियाँ कामदार र इन्जिनियरहरूको बढ्दो सुरक्षा खतराहरूबाट उत्पन्न भएका हुन्। यस वर्षको मार्चमा, खैबर पख्तुनख्वामा आत्मघाती कार बम विष्फोटमा दासु जलविद्युत परियोजनामा ​​जाँदै गरेका पाँच चिनियाँ कामदार र स्थानीय चालकको मृत्यु भएको थियो। सन् २०१५ मा सीपीईसीको सुरुवात भएदेखि, जुन राष्ट्रपति सी जिनपिङको ग्लोबल बेल्ट एण्ड रोड इनिसिएटिभ (बीआरआई) को प्रमुख परियोजना हो, लक्षित आक्रमणमा मारिने चिनियाँहरूको कुल संख्या २१ पुगेको छ।

२०२२ मा, कराँची विश्वविद्यालयमा एउटा भ्यानमा भएको विस्फोटमा तीन चिनियाँ शिक्षक र उनीहरूका पाकिस्तानी चालकको मृत्यु भयो। सन् २०२१ मा उत्तरी पाकिस्तानमा भएको बस विस्फोटमा नौ चिनियाँ नागरिकसहित १३ जनाको मृत्यु भएको थियो। गत महिना, पाकिस्तानले चीनसँगको संयुक्त विज्ञप्तिमा घोषणा गर्‍यो कि यसले चिनियाँ नागरिक र पाकिस्तानमा रहेका परियोजनाहरूको सुरक्षा बढाउन सहमत भएको छ, किनकि बेइजिङले उग्रवादी धम्कीको वृद्धिका कारण तत्काल सुरक्षा उपायहरू गर्न आह्वान गरेको छ।

गत महिना, एक सार्वजनिक सेमिनारको क्रममा, पाकिस्तानका लागि चिनियाँ राजदूत, जियाङ जाइडोङले एक दुर्लभ चेतावनी दिए, इस्लामावादलाई चिनियाँ कामदारहरूको लागि जारी सुरक्षा विफलताको आरोप लगाउँदै। विश्लेषकहरूले टिप्पणी गरे कि यी टिप्पणीहरूले पाकिस्तानमा आफ्ना कामदारहरूले सामना गर्ने सुरक्षा जोखिमहरूप्रति चीनको बढ्दो निराशालाई प्रतिबिम्बित गर्दछ। जियाङले भने कि हिंसा “अस्वीकार्य” छ र बेल्ट एण्ड रोड इनिसिएटिभ अन्तर्गत पाकिस्तानमा चिनियाँ लगानीमा “बाधा” सिर्जना गर्दछ। थप रूपमा, जियाङले यस वर्षको मार्च र अक्टोबरमा आत्मघाती कार बम विष्फोटहरू उल्लेख गरेको छ, जसमा सात चिनियाँ कर्मचारीको मृत्यु भएको थियो। यी टिप्पणीहरूले इस्लामाबादको दुर्लभ सार्वजनिक आलोचनालाई प्रतिनिधित्व गर्दछ। पाकिस्तानको विदेश मन्त्रालयले राजदूतको भनाइलाई दुई देशबीचको कूटनीतिक परम्परासँग “अस्पष्ट” र “असंगत” भनी वर्णन गरेको छ, अभूतपूर्व प्रतिक्रिया चिन्ह लगाउँदै।

बढ्दो हिंसात्मक आक्रमणको बीचमा, चीनले पाकिस्तानसँग ‘संयुक्त सुरक्षा संयन्त्र’ प्रस्ताव गरेको छ, दुई राष्ट्रहरू बीचको सहयोगको वर्तमान स्तर सुरक्षा मुद्दाहरूमा विश्वास बढाउन अपर्याप्त छ भन्ने विश्वास गर्दै। सेप्टेम्बरमा चिनियाँ प्रधानमन्त्री ली छ्याङको इस्लामावाद भ्रमणका क्रममा यो प्रस्तावमाथि छलफल भएको पाकिस्तानी सञ्चारमाध्यमका रिपोर्टहरूले जनाएका छन्। बेइजिङले महत्त्वपूर्ण पूर्वाधार र ऊर्जा सम्झौताहरू सुरक्षित गर्न पाकिस्तानको लागि यो संयन्त्रको महत्त्वलाई जोड दियो। उल्लेखनीय कुरा के छ भने, चीनले चिनियाँ नागरिकहरूलाई आक्रमणबाट जोगाउन असमर्थ भएकोमा पाकिस्तानको आलोचना गर्दै आएको छ। जुनमा, राष्ट्रपति सीले प्रधानमन्त्री शेहबाज सरिफलाई चिनियाँ कर्मचारी र सफल द्विपक्षीय व्यापार सहयोगको लागि परियोजनाहरूको सुरक्षा सुनिश्चित गर्न चेतावनी दिए। यसबाहेक, चीनका धेरैजसो आधिकारिक प्रतिनिधिमण्डलहरूले CPEC परियोजनाहरू अगाडि बढाउन सुरक्षा चिन्ताहरूलाई प्रमुख अवरोधको रूपमा उद्धृत गरेका छन्।

बेइजिङको दबाबमा, पाकिस्तानको राजनीतिक र सैन्य नेतृत्वले चिनियाँहरूसँग द्विपक्षीय सम्बन्ध कायम राख्न नियमित रूपमा संलग्नता राख्छ। प्रधानमन्त्री सरिफले इस्लामाबादस्थित चिनियाँ दूतावास पुगेर कराँची गोलीबारी घटनाको निन्दा गरेका थिए, जसमा दुई चिनियाँ नागरिक गम्भीर घाइते भएका थिए। आफ्नो विज्ञप्तिमा सरिफले भनेका छन्, ‘म यहाँ चिनियाँ नागरिकमाथि भएको आक्रमणको निन्दा गर्न र घाइतेहरुको स्वास्थ्य अवस्थाबारे जानकारी लिन आएको हुँ । उनले भने, ‘यस घटनामा संलग्नलाई पक्राउ गरी उचित कारवाही गर्ने प्रक्रियालाई म व्यक्तिगत रूपमा अनुगमन गरिरहेको छु । पाकिस्तानले चीनबाट ऋणको एक तिहाइ तिर्नुपर्ने भएकाले सुरक्षाका मुद्दामा बेइजिङसँगको बढ्दो तनावले गम्भीर आर्थिक नतिजा ल्याउने इस्लामाबादको डर छ।

चिनियाँ नागरिकहरू विरुद्ध आतंकवादी हमलाहरू रोक्न बारम्बार असफलताले पाकिस्तानी अधिकारीहरूलाई संयुक्त सुरक्षा संयन्त्रको लागि बेइजिङको मागहरू पूरा गर्न दबाब बढाउनेछ। रिपोर्टहरूले सुझाव दिन्छ कि चीनले पाकिस्तानमा आफ्ना कामदारहरूको सुरक्षा गर्न निजी सुरक्षा कम्पनीहरू प्रयोग गर्न सक्छ, जुन बेइजिङबाट जबरजस्ती कदमहरूको श्रृंखलामा पहिलो कदम मात्र हुन सक्छ। उदाहरणका लागि, चीनले सुरुमा पाकिस्तानलाई बलुचिस्तान र खैबर पख्तुनख्वामा चरमपन्थी समूहहरूलाई लक्षित गरी नयाँ आतंकवाद विरोधी अभियान सुरु गर्न आग्रह गर्‍यो, जुन इस्लामावादले जुनमा ‘अपरेशन आजम-इ-इस्तेहकम’ (स्थिरताका लागि समाधान) नामबाट सुरु गरेको थियो।

हालै बेइजिङले प्रधानमन्त्री सरिफलाई कराचीमा अक्टोबरमा भएको आतंकवादी हमलाको अनुसन्धानको व्यक्तिगत रूपमा निरीक्षण गर्न दबाब दिएको छ, जसमा दुई चिनियाँ नागरिकको मृत्यु भएको थियो र अन्य १० जना घाइते भएका थिए। यी निर्देशनहरू पाकिस्तानी नेतृत्वका लागि टाउको दुखाइ बनिरहेका छन्, जुन पहिले नै देशमा आतंकवादको प्रकोप नियन्त्रण गर्न संघर्ष गरिरहेको छ। यसबाहेक, इस्लामाबादले पाकिस्तानमा चिनियाँ सुरक्षाकर्मीहरूलाई औपचारिक रूपमा अनुमति दिन बेइजिङलाई अनिच्छुक देखाएको छ। यसले देशको सशस्त्र बलको छविलाई नकारात्मक असर पार्छ र स्थानीयहरूमा चीन विरोधी भावना बिग्रन्छ। दुबै देशले यस मुद्दामा गतिरोधको सामना गर्नुपर्दा, पाकिस्तानमा चिनियाँ नागरिकहरूको सुरक्षा र सुरक्षा सुनिश्चित गर्न इस्लामाबादको लगातार असफलताका कारण उनीहरूको द्विपक्षीय सम्बन्ध बिग्रने सम्भावना छ।